نام کتاب : گزيده شهادت نامه امام حسين بر پايه منابع معتبر نویسنده : محمدی ریشهری، محمد جلد : 1 صفحه : 145
همچنين در اين قرن، حكومت آققويونلوها در غرب ايران، با
درونمايهاى شيعى شكل گرفت كه على الظاهر، مىبايست سنّت ريشهدار عزادارى در آن،
ادامه يافته باشد.
مرحله
ششم: عزادارى در سدههاى دهم و يازدهم (دوران حاكميت صفويان)
با
تاجگذارى شاه اسماعيل صفوى به سال 907 ق، در تبريز، تشيّع در ايران، رسميت يافت و
ترويج شعائر شيعى، از جمله اهداف مهمّ آن حكومت شد.
در
اين دوره، برپايى سوگوارى، چهره علنى پيدا مىكند و چونان قرنهاى چهارم و پنجم
(روزگار آل بويه و فاطميان)، شيعيان، اين مراسم را در نهايتِ شُكوه، اجرا مىكنند.
چگونگى اين مراسم در روزگار صفوى، در منابع بسيارى آمده است، از جمله در
سفرنامههاى اروپائيان و ايرانگردان كه با نگرشى ريزبينانه و دقيق، وصف شده است.
شاهان
صفوى، شخصاً به مراسم عزادارى محرّم، علاقه و گرايش ويژهاى داشتند، بِدان سان كه
حتّى در اردوهاى نظامى، از آن، تن نمىزدند. محرّم سال 1013، شاه عبّاس، قلعه
ايروان را محاصره كرد و در شب عاشورا، در اردوگاه نظامى، مراسم عزادارى برپا نمود.
چنان شيون و فريادى از اردوگاه فراز آمد كه ساكنان قلعه پنداشتند فرمان حمله
شبانه، صادر شده و با گسيل پيكى، خود را تسليم كردند. پيشتر از آن نيز او به سال
1011 ق، در هنگامه جنگ با سپاهيان ازبك، روز عاشورا در كنار «آب خطب» توقّف كرد و
عزادارى امام حسين عليه السلام را برپا نمود.
در
دربار صفويان، ايّام محرّم و روزهاى عاشورا، روضة الشهدا خوانده مىشد. افزون بر
اين، شاهان اين سلسله در مراسم عمومى روز عاشورا، در ميدان شهر، حضور مىيافتند و
گروههايى عزادار از پيش ديد آنها مىگذشتند. آنان، لباس عزا به تن مىكردند و
املاكى براى برپايى مراسم عزادارى، وقف مىنمودند.
نام کتاب : گزيده شهادت نامه امام حسين بر پايه منابع معتبر نویسنده : محمدی ریشهری، محمد جلد : 1 صفحه : 145