- ... [1]

استاد: من معتقدم که با نظریه «تبدل انواع» نمایش اصل علت غایی را خیلی بهتر میشود درک کرد.

- جنابعالی راجع به تکامل صحبت فرمودید، اما راجع به تبدل انواع که بیشتر با خداشناسی و قرآن و سایر کتابهای مذهبی تناسب دارد صحبتی نفرمودید.

استاد: عرض کردیم که طرح مسأله از نظر تماس با کتابهای مذهبی، مرحله بعدی است. تکامل هم که عرض کردیم، مقصودمان فقط تکامل فرد نبود بلکه مقصود همان تکامل نوعی و همان رابطه نسلی بود. و عرض کردیم که بین خداشناسی به عنوان یک مسأله عقلی و علمی، و اینکه قائل بشویم رابطه نسلی افراد هر نوعی فقط با اجداد نوع خودشان است یا قائل بشویم با اجداد نوع دیگری است، هیچ تماسی نیست؛ تماسش فقط در همان نقطهای بود که عرض کردم.

بله، از نظر کتابهای آسمانی این مطلب قابل بحث است. کتاب آقای دکتر سحابی در همین زمینه است که از نظر علم امروز تقریبا امر مسلّمی است که انسان از نسل حیوانات و جاندارهای گذشته است. اینکه آیا آن احتمالات در باب اینکه [انسان] از نسل میمون است- که خود داروین چندان نگفته است بلکه دیگران گفتهاند- با آنچه که در کتابهای آسمانی آمده تضادی دارد یا ندارد، اگر لازم باشد در یک جلسه علیحده باید روی آن بحث کنیم.

- اینکه چشم را مثال زدید که تا تمام اجزای آن کامل نشده باشد برای انسان فایدهای ندارد برخلاف پول که یک ریال آن هم مفید است، باید عرض کنم که دستگاه بینایی، تنفس و ... در موجودات پایین هم وجود دارد منتها به صورت ناقصتر و به تدریج این دستگاه کامل و کاملتر میشود، مثل مدلهای ماشین.

استاد: آنچه که جنابعالی میفرمایید، درست است، ولی من عرض نکردم که موجودات کامل دستگاه بینایی دارند و موجودات پستتر دستگاه بینایی ندارند یا اینکه دستگاه بینایی به همین شکل منحصر است. همین طور که گفتید و در اصول الهیون هم هست، هر موجودی در مرتبه