جامع است؟ توضيح: جامع بر سه قسم است: صنفى، نوعى، جنسى. جامع صنفى: گروهى از افراد يك نوع كه زير پوشش يك جامع مضيّقى- غير از جامع نوعى- قرار گرفته باشند، آن جهتى كه اين گروه را زير پوشش خود جمع مى‌كند «جامع صنفى» ناميده مى‌شود. مثلًا عنوان‌ «سفيدپوست» يك جامع صنفى است كه گروهى از افراد انسان را زير پوشش خود قرار مى‌دهد و اين عنوان، غير از افراد اين گروه را شامل نمى‌شود. جامع نوعى: گروهى از افراد يك جنس كه زير پوشش يك نوع قرار گرفته باشند، آن نوع كه آنها را زير پوشش خود گرفته، «جامع نوعى» ناميده مى‌شود. مثلًا انسان‌هاى سفيدپوست علاوه بر جامع صنفى، داراى يك جامع نوعى نيز مى‌باشند، آن جامع نوعى عبارت از «انسان» است كه هم شامل صنف سفيد پوست مى‌شود و هم ساير اصناف را در بر مى‌گيرد. جامع جنسى: گروهى از افراد كه زير پوشش يك جنس قرار گرفته باشند، آن جنس كه آنها را زير پوشش خود گرفته، «جامع جنسى» ناميده مى‌شود. مثلًا عنوان‌ «حيوان» يك جامع جنسى است كه علاوه بر اينكه افراد و اصناف انسان را شامل مى‌شود، ساير انواع حيوان را نيز شامل مى‌شود. در اينجا از مرحوم بروجردى و مشهور سؤال مى‌كنيم كه مراد شما از جامع كدام‌يك از اقسام جامع است؟ ما شواهدى داريم كه مراد مرحوم بروجردى و مشهور، جامع نوعى است: شاهد اوّل: مشهور كه مى‌گويند: «نسبت موضوع علم با موضوعات مسائل، نسبت طبيعى و افراد و كلّى و مصاديق است»، معلوم مى‌شود جامع نوعى را اراده كرده‌اند و موضوعات مسائل را به عنوان افراد اين جامع و مصاديق آن فرض كرده‌اند و اگر جامع جنسى را اراده مى‌كردند بايد مى‌گفتند: «موضوعات مسائل به عنوان انواعِ موضوع علم مى‌باشند، يعنى هركدام از آنها يك نوع است و جامع عبارت از جنس است».