وجود او گرمى و سردى و رطوبت و خشكى قرار دارد.

باز در خطبه ديگر مى گويد:

مؤلف بين متعادياتها، و مقارن بين متبايناتها مقرب بين متباعداتها مفرق بين متدانياتها;[1]

ميان طبيعت هاى دشمن و متضاد الفت انداخت و بيگانه ها را به هم پيوند داد، دورها را با يكديگر مانوس و نزديك ها را از هم دور ساخت.

با جود اين بيان هاى روشن از پيشوايان دين و مذهب، فلسفه و عرفان، نبايد بر حكيمان افترا بست.

4ـ تضادهاى اجتماعى ربطى به اجتماع ضدين ندارد

تضادهاى اجتماعى كه ماركسيسم در بحث هاى اقتصادى خود، از آن دم مى زند، شبيه (البته شبيه) تضاد موجود در آفرينش انسان و جهان و طبيعت است و هرگز وجود تضاد طبقاتى گواه بربطلان قانون امتناع اجتماع ضدين يا نقيضين نيست. ماركس به پيروى از هگل تاريخ عالم را تابع طرح و الگوى نيروهاى متقابل، موسوم به ديالك تيك مى داند; با اين تفاوت كه، هگل تضاد را مربوط به دولت ها و ملت ها مى داند در حالى كه ماركس آن را در مورد طبقات به كار مى برد و مى گويد:

«پيشرفت تكنولوژى در جامعه سرمايه دارى يك افزايش دائمى در امر توليد آن جامعه به وجود مى آورد و افزايش ثروت در طبقه اى كه مالك وسايل توليد است فاصله عظيمى ميان آن و طبقه كارگر به وجود