است و عمر انسان و تمام موجودات معلول هم آهنگى اضداد مى باشد و اجتماع چنين اضداد و يا به عبارت صحيح تر: حل اين اضداد در يكديگر، راز بقاى آفرينش است.

شيرينى زندگانى به خاطر اين است كه در آن، مهر و خشم، سختى و آسانى، خودخواهى و نوع خواهى، گرايش هاى مادى و معنوى به هم آميخته است و اگر روح انسان داراى بعد واحدى بود، هرگز زندگى لذت بخش نبود.

من از آقايان ماركسيست خواهانم، اين اجتماع ضدين را، كه به يك معنا حل آن در تركيب سوم است، به حساب مسئله اجتماع ضدين معروف در منطق نگذارند و اين نوع اجتماع را گواه بر بى پايه بودن حكم استوار عقل داير بر امتناع اجتماع ضدين و نقيضين نگيرند و آگاه باشند كه هيچ گاه هيچ حكيم الهى، چنين اجتماعى را نه تنها محال نشمرده بلكه آن را اساس آفرينش دانسته است.

به عبارت ديگر: اين تضادهاى فلسفى چه ارتباطى به تضاد منطقى دارد؟ و ما تفاوت اين دو نوع تضاد را در درس سوم ياد آور شديم.

اميرمؤمنان(عليه السلام) در داستان آفرينش جهان مى فرمايد:

معجوناً بطينة الالوان المختلفة والاشياء المؤتلفة والاضداد المتعادية والاخلال المتباينة من الحر و البرد والبلة والجمود;[1]

آفرينش انسان به رنگ هاى گوناگون آميخته گرديده در او چيزهاى همسان و چيزهاى متضاد قرار داده شده و در