قهرى را براى تاريخ انسان حرّ و آزاد كه در انتخاب راه زندگى كاملا مختار است تحميل كرد و جبرى گرى در تاريخ انسان، و زندگى فردى و اجتماعى او، گذشته از اين كه با دلايل فلسفى روشنى مردود است، مورد نفرت تمام خردمندان مى باشد; حتى خود ماركسيست ها با افرادى كه در يك محيط زندگانى مى كنند بسان يك فرد آزاد معامله مى نمايند، و با تأسيس دادگاه و دادسراها و ديگر مراكز حقوقى و جزائى انسان ماركسيست را در انتخاب راه و ارتكاب جرم آزاد قلمداد مى كنند.

2ـ هر متحركى محركى لازم دارد

در فلسفه اسلامى ثابت شده است كه هر حركتى از شش چيز بى نياز نخواهد بود: مبدأ، منتها، مقوله اى[1] كه حركت در آن انجام مى گيرد، موضوع، زمان و فاعل.

از اين امور شش گانه، ماركسيسم به مطلب ششم (فاعل و محرك) حساسيت خاصى دارد، وى عامل حركت را در خود ماده مى انديشد و هر نوع عاملى را خارج از محيط آن، مصممانه رد مى كند و به يك معنا آن را ازلى و ابدى مى انگارد، و به جاى الهيون كه خدا را ازلى و ابدى مى دانند وى ماده و خصيصه ذاتى آن (حركت) را چنين مى انكارد.

آفانا سيف در اين مورد مى نويسد:

«حركت ماده، مطلق و جاودانى است، آن را نمى توان آفريد و نه