كمال، با از دست دادن كمال قبلى همراه باشد.

بنابراين چنين تكاملى در تمام حركات موجود بوده و حركت جدا از تكامل نخواهد بود.

حتى حركت در مكان كه جسم مكان جديدى را به قيمت از دست دادن مكان پيشين، به دست مى آورد، خود يك نوع تكامل و تبديل قوه به فعليت و توان به شدن است و هر جزئى از اجزاى ذهنى حركت، نسبت به جزء پيشين خود نوعى تكامل است و در اين مورد استاد بزرگ علامه طباطبائى مى فرمايد:

«هر جزئى از اجزاى حركت را كه فرض كنيم جزء مفروض امكان جزء بعدى را داشته و فعليت آن را كه كمال همان جزء مفروض مى باشد مى پذيرد اگر چه جزء مفروض (جزء قبلى) در عين حال داراى فعليتى نيز كه حافظ و نگهبان همان «امكان» است مى باشد».[1]

از اين بيان مى توان نتيجه گرفت: اگر حركت قانون عمومى جهان طبيعت، و تكامل نيز جزء قوانين كلى جهان باشد، اثبات تكامل به اين معنا با برهان فلسفى (تبديل توان ها به شدن ها) كاملا امكان پذير است.

اكنون ببينيم تكاملى كه ماركسيسم از آن دم مى زند به چه معناست و مى خواهد آن را چگونه ثابت كند؟!

1ـ ماركسيسم و تكامل علمى

ديالك تيك بر آن است كه جهان بلا انقطاع در حركت و تكامل است. انگلس مى نويسد: در فلسفه ديالك تيك هيچ چيزى براى هميشه