به سبب اهميتى كه اين دو موضوع دارند، در اين درس هر دو آن ها، به گونه اى روشن مطرح مى شوند.

«تكامل به معناى پذيرفتن كمال است و كمال همان فعليتى است كه جسم در محيط فعاليت خود به آن نائل مى شود و به عبارتى ساده تر كمال افزايش و زيادتى است كه موجود در محيط هستى به آن مى رسد».[1]

تكامل از مسائل مورد توجه بسيارى از دانشمندان علوم مختلف است و هر دانشمندى آن را با رشته تخصصى خود تعقيب مى كند نه تنها بيولوژيست ها آن را به شدت تعقيب مى كنند، بلكه زمين شناسان و كيهان شناسان نيز در تعقيب آن مى باشند، اگر مسائل فلسفى مسائلى باشد كه از جمع بندى مسائل چندين علم به دست آيد بايد تكامل را از آن مسائل شمرد.

شكى نيست كه تكامل، واژه زيبا و خوش آهنگى است، ولى بايد ديد چگونه مى توان آن را ثابت كرد و تكامل به چه معنا، قابل اثبات مى باشد.

عبارتى كه هم اكنون آن را از اصول فلسفه نقل كرديم ما را به معناى فلسفى تكامل آشنا ساخت و روشن كرد كه مقصود از كمال «فعليت» است، معناى تكامل همان تبديل قوه به فعليت، و توان به «شدن» است; يعنى كمال و فعليتى را كه قبلا نداشت دارا گردد. خواه در مقايسه با گذشته از نظر درجه كمال، افزايشى در آن پديد بيايد يا نيايد، همين قدر كه كمال جديدى نصيب جسم گردد تكامل يافته، هرچند بازيابى اين