كنيم كه استنتاج منطقى را جايگزين عليت تجربى سازيم و تمام جهان را به شكل منطقى تفسير كنيم، به گونه اى كه پديده اى به شكل دليل، زاياى پديده بعدى به شكل «نتيجه» باشد، و هر «تزى» از درون، پرونده سنتز بالاتر و برتر گردد، و همان ضرورتى كه ميان مقدمه و نتيجه وجود دارد در خارج نيز در ميان پديده ها وجود داشته باشد، و همان طورى كه نتيجه از مقدمات، خود به خود بدون نياز به عامل ديگر به دست مى آيد، هم چنان هر پديده اى از شكم پديده قبلى به شكل ضرورت منطقى به دست آيد.

2ـ وحدت عين و ذهن

براى كسانى كه ميان عين و ذهن، نقطه عبورناپذير قائلند تفسير جهان به صورت «دليل» و «استنتاج منطقى» بسيار عجيب و غريب به نظر مى رسد، زيرا «استنتاج يك امر ذهنى، و تفسير منطقى فقط مى تواند مربوط به مفاهيم ذهنى باشد كه عقل با توجه به مقدمات، وجود نتيجه را قطعى اعلام كند، ولى تعميم چنين تفسيرى بر جهان عينى (و اين كه: همان طور كه نتيجه از دل دو مقدمه بيرون مى آيد، هم چنين هر پديده اى نيز از دل «تز» پيشين بيرون مى آيد، و رشته زنجيرى «استنتاجى» تا ابد ادامه پيدا مى كند) مبنى بر وحدت عين و ذهن، محسوس و معقول است كه هيچ فيلسوفى جز هگل زير بار آن نرفته است، و او تنها كسى است كه چنين مرزى را انكار كرده و براى معقول و واقع، وحدتى قائل شده است.

توضيح اين كه: وى برخلاف «كانت»، ذهن و عين را دو چيز