responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : جهان بينى مادى معاصر نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر    جلد : 1  صفحه : 193

ضرورت ها و تلازم ها و قطعيت ها حكمفرما باشد، به طورى كه نخستين پديده پيشين ملازم با پديده پسين گردد، و يك چنين ضرورت در تفسير جهان از طريق عليت تجربى، امكان پذير نيست، زيرا ما فقط با تجربه مى يابيم كه الف علت ب، وب معلول الف است در حالى كه هيچ گونه دليلى بر عليت الف بر ب جز تجربه و احساس، وجود ندارد، حس فقط مى گويد كه پس از فلان حادثه، چنين چيزى وجود دارد، ولى هرگز نمى گويد حتماً بايد چنين باشد بلكه اين احتمال، با احتمال عكس آن، در نظر عقل يكسان است.

وى پس از سرخوردگى از تفسير فلسفى جهان از طريق عليت تجربى، مسئله تفسير جهان از طريق «دليل جهان» و «استنتاج منطقى» را برگزيد و آن را براى تفسير فلسفى جهان كافى دانست.

شكى نيست كه از مقدمات و دليل، نتيجه به صورت يك امر قطعى و ضرورى «استنتاج» مى شود و عقل قاطعانه حكم مى كند كه لازمه آن مقدمات اين نتيجه است; مثلا: هرگاه «الف» با «ب» مساوى است و «ب» هم با «ج» مساوى باشد، خرد حكم مى كند كه «الف» قطعاً با «ج» مساوى است، و اين حكم منطقى به گونه اى است كه عقل مى گويد غير از اين، ناممكن است و محال است و جز اين نمى توان باشد، نه اين كه چون تجربه كرده ايم و از خارج اين ها را با هم برابر يافته ايم، از اين جهت به مساوى بودن آن ها حكم مى كنيم، بلكه خرد با قطع نظر از اين، به طور منطقى حكم مى نمايد.

هگل مى گويد: ما در صورتى مى توانيم جهان را به همين صورت (به طور ضرورى و اين كه چنين است و غير اين محال است) تفسير

نام کتاب : جهان بينى مادى معاصر نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر    جلد : 1  صفحه : 193
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست