پديده با قيافه برتر و جديدترى جلوه مى كند و اين مطلب را با زدن مثال زير توضيح مى دهد:

همان طور كه آب تدريجاً گرم شود به درجه غليان برسد، ناگهان به بخار تبديل مى شود هم چنين حكومت سرمايه دارى وقتى به اوج خود رسيد ناگهان با يك انقلاب درونى به حكومت سوسياليستى تبديل مى گردد و اين تحولات در اجتماع بشرى جنبه اجبارى و حتمى دارد.

تحولات تاريخى بر طبق قانون ديالك تيك

هگل، ديالك تيك را يك قانون كلى در مطلق هستى مى انگارد، اما هدف بيشتر ماركسيسم اين است كه از آن در تبيين تحولات تاريخى بهره بگيرد و وجود چنين قانونى در طبيعت، بهانه اى بر اجراى آن در تحولات تاريخى باشد، براى اين كه خوانندگان گرامى با طرز تفكر هگليسم و ماركسيسم در تبيين تحولات تاريخى آشنا شوند، در اين باره توضيح بيشترى مى دهيم:

آنان مى گويند: يك وضع تاريخى پديد مى آيد آن گاه وضع مقابل خود را مى پروراند و نزاع و كشمكش ميان آن ها در مى گيرد و اين برخورد و كشمكش در يك وضع مجامع (سنتز) كه هم شامل وضع (تز) است و هم شامل وضع مقابل (آنتى تز) است، منحل مى شود.

هگل مى گويد: وقتى ملت بسط و توسعه مى يابد، مقابل خود را به وجود مى آورد. يك ملت مقابل را مى توان همچون وضع مقابله آن تلقى نمود، سرانجام از اين برخورد و كشمكش يك تمدن جديد سربرمى آورد كه داراى نظامى عالى تر از هر يك از دو نظام قبلى است،