نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 23
چرا متشابه:
در مورد علت وجود متشابهات در قرآن مجید میتوان گفت که ما چون در جهان
ماده زندگی میکنیم، افکارمان در همین محور دور میزند ولی در قرآن بسیاری
از مطالب نقل میشود که فراتر و وسیعتر از قالب الفاظ هستند و بهر صورت که
بیان شوند، عبارات از رساندن حقیقت آنها نارسا خواهند بود زیرا که ما قدرت
درک مصداق خارجی آنها را نداریم و آنها از جمله حقائق ما وراء ماده
میباشند مانند حقیقت معجزات انبیاء، ملائکه، وحی، عرش و غیره که در گذشته
گفته شد بعضی گفتهاند: که خدا خواسته که مردم آنها را خواص بندگان از
انبیاء و اولیاء علیهم السّلام بدانند یا اینکه خدا خواسته با این آیات چند
بعدی، قرآن را بحث انگیز نگهدارد تا همیشه زنده بماند. به نظر نگارنده:
علت اولی درست است یعنی علت وجود متشابه همان عدم قدرت ما به درک آنهاست،
درست است که رسول خدا و امامان علیهم السّلام علم کامل بقرآن دارند ولی
معلوم نیست که علت همان باشد که آنها بدانند و دیگران ندانند وانگهی قرآن
در هر حال شیرین و بحث انگیز و جاودانی است، علت بقاء و تازگی قرآن وجود
متشابهات تنها نیست. در وجه دیگر گفتهاند: علّت متشابه آنست که: قرائن و
استثناهای یک آیه در آیات دیگر و روایات آمده است و بدون آنها مقصود از
آیه بر ما مشتبه است این سخن گر چه فی نفسه درست است ولی چون آن آیات
بالاخره بوسیله روایات و آیات دیگر معلوم خواهند شد دیگر متشابهی در قرآن
نخواهد ماند حال آنکه خدا میگوید وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ این نشان میدهد
که متشابه پیوسته در قرآن خواهد بود. اگر گویند: بنا بر آنکه وَ
الرَّاسِخُونَ مبتدا است و عطف بر «اللَّه» نیست لازمهاش آنست که تأویل
متشابهات را جز خدا کسی نداند حال آنکه در روایات
نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 23