نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 22
هدی الی صراط مستقیم» [1]
به نظر میآید منظور امام علیه السّلام آن متشابهی است که میشود با بر
گرداندن به محکم، نوعی از آن استفاده کرد، مثلا از آیه وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ
ناضِرَةٌ إِلی رَبِّها ناظِرَةٌ قیامة/ 23 ممکن است به نظر کسی بیاید که
«نعوذ باللَّه» خدا جسم است و میشود بجمال او تماشا کرد ولی با برگرداندن
آن بآیه: لا تُدْرِکُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصارَ ...
انعام/ 103 و آیه: لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ شوری/ 11 معلوم میشود مراد
تماشا کردن بنعمتهای خداوند است و گرنه آیات متشابهی که در بند دوم نقل شد
با برگرداندن به محکمات، محکم نمیشوند و اللَّه العالم. از امیر
المؤمنین صلوات اللَّه علیه در ضمن حدیثی نقل شده: علت وجود متشابه در قرآن
مجید آن است که مردم خود را از امامان علیهم السّلام بی نیاز ندانند و در
آموختن قرآن بآنها رجوع کنند، متن عبارت چنین است: «و انما فعل ذلک لئلا
یدعی اهل الباطل من المستولین علی میراث رسول اللَّه من علم الکتاب ما لم
یجعله لهم و لیقودهم الاضطرار الی الایتمار بمن ولاه» [2]. ظاهرا
منظور آن حضرت آیات احکام و مانند آنهاست که با کمک روایات معلوم میشوند
که بدون رجوع بآنها علیهم السّلام، حکم را از قرآن نمیتواند بدست آورد و
گرنه، متشابهاتی که خود آن حضرت آنها را «سدد مضروبه دون الغیوب» نامیده است با رجوع بآنها علیهم السّلام معلوم نمیشوند، زیرا ما انسانهای مادی از درک حقیقت ما وراء ماده عاجزیم و اللَّه العالم. چهارم:
بنظر نگارنده آیاتی نظیر وَ جاءَ رَبُّکَ وَ الْمَلَکُ صَفًّا صَفًّا-
الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی- فَأَتَی اللَّهُ بُنْیانَهُمْ مِنَ
الْقَواعِدِ نحل/ 26 و آیاتی مانند: وَ الْمُطَلَّقاتُ یَتَرَبَّصْنَ
بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوءٍ بقره/ 228 که مراد از «قرء» حیض است یا
طهر، از آیات متشابه نیستند زیرا مراد از آنها روشن شده است و اللَّه اعلم.[1] تفسیر صافی از عیون اخبار الرضا. [2] تفسیر صافی از احتجاج طبرسی.
نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 22