نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 154
106
و 107- یَوْمَ تَبْیَضُّ وُجُوهٌ وَ تَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِینَ
اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَ کَفَرْتُمْ بَعْدَ إِیمانِکُمْ فَذُوقُوا
الْعَذابَ بِما کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ وَ أَمَّا الَّذِینَ ابْیَضَّتْ
وُجُوهُهُمْ فَفِی رَحْمَتِ اللَّهِ هُمْ فِیها خالِدُونَ. ظاهرا «یوم»
ظرف عذابی است که در آیه سابق آمده یعنی: این عذاب در روزی است که در آن
چهرههایی سفید و چهرههایی سیاه خواهند بود [1] ظهور این دو آیه با آیه
سابق آن است که: سیه رویان کسانی هستند که بعد از ایمان آوردن و آمدن دلائل
روشن، اختلاف کردهاند راه کفر و نفاق افکندهاند و سفید رویان آنهایی
هستند که در دین حق باقی ماندهاند در آیات دیگری نیز راجع به سیاه و سفید
بودن چهرههای مردمان در قیامت اشاره شده است، اینها آثار اعمال نیک و بد
است که در چهرهها آشکار خواهد شد. 108- تِلْکَ آیاتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَیْکَ بِالْحَقِّ وَ مَا اللَّهُ یُرِیدُ ظُلْماً لِلْعالَمِینَ [2]. مراد
آن است که خدا بآنها ظلم نمیکند، بلکه آنها سفارش خدا را نادیده گرفته و
رو سیاه میشوند ولی دیگران اهمیت داده، رو سفید میگردند آری: إِنَّ اللَّهَ لا یَظْلِمُ النَّاسَ شَیْئاً وَ لکِنَّ النَّاسَ أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ یونس/ 44. 109- وَ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ إِلَی اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ. جمله
اول راجع بمالکیت اشیاء، و جمله دوم مربوط به تصرف و حکومت خدا بر اشیاء
است، آیه مربوط است به وَ مَا اللَّهُ یُرِیدُ ظُلْماً یعنی کسی ظلم میکند
که احتیاج و کمبودی داشته باشد، خدا که مالک موجودات و حاکم بر آنهاست، چه
«کم بودی» دارد تا برای جبران آن ظلم کند؟ و آن گهی: وقتی که همه مال[1] این مانع آن نیست که عذاب در آیه گذشته شامل دنیا و آخرت باشد، لفظ «ا کفرتم» تقدیرش: «یقال لهم ا کفرتم» است. [2]«ظلما» نکره در سیاق نفی و مفید عموم است یعنی: خدا هیچ ظلمی به مردم نمیکند.
نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 154