نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 14
و واضح الدلاله و آیات متشابه
که مراد و مصداق خارجی آنها روشن نیست، بعد اضافه میکند که مردم در تلقّی
قرآن دو گونهاند یکی اشخاص منحرف القلب که بقصد فتنهانگیزی و یافتن مصداق
خارجی، بمتشابهات قرآن روی میآورند، دیگری راسخون در علم و سلیم القلبها
که بمتشابهات ایمان میآورند و گویند: همه قرآن چه محکم و چه متشابه از
جانب خدای ماست و از خدا میخواهند که پیوسته در آن حال بمانند و در رابطه
با آخرت (که مقداری از آیات آن متشابهند) میگویند: خدایا تو مردم را برای
قیامت جمع خواهی کرد، وعدهات تخلّف پذیر نیست. 7- هُوَ الَّذِی
أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ
الْکِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ این قسمت از آیه چنان که میبینیم قرآن
را بدو بخش محکم و متشابه تقسیم میکنند، اساس و پایه بودن محکمات از آن
جهت است که معانی آنها کاملا روشن و آشکار است و جنبه عملی دارند نه
عقیدتی، هر وقت میتوان با مراجعه به آنها دستورهای خدا را دانست و در
زندگی پیاده نمود. آیات متشابه آیاتی هستند که بیشتر جنبه عقیدتی دارند،
مثل تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ
کُلِّ أَمْرٍ قدر/ 4 پیاده شدن و کیفیّت وقوع خارجی آنها بر ما پوشیده است و
تا در دنیا هستیم بر ما روشن نمیشود و حتی با بر گرداندن آنها بمحکمات،
باز این قفل گشوده نخواهد شد. فَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ
زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَةِ وَ
ابْتِغاءَ تَأْوِیلِهِ وَ ما یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ. یعنی
کج اندیشان به متشابهات روی میآورند، بدو علّت: یکی برای فتنه انگیزی،
دیگری برای دانستن تأویل آنها، با آنکه تأویل متشابه را جز خدا کسی
نمیداند. ضمیر «تأویله» در هر دو مورد، به ما تَشابَهَ بر میگردد
تأویل در قرآن مجید گاهی بمعنی نتیجه و عاقبت کار است مانند أَوْفُوا
الْکَیْلَ إِذا کِلْتُمْ وَ زِنُوا
نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 14