شرحها

مضمون این دو آیه یک حکم کلّی است درباره همه پیامبران، ولی مصداق آن حضرت عیسی علیه السّلام و نفی الوهیت او است که عیسی چنان ادعایی نداشته و الوهیت بر او چسبانده شده است مقام عیسی و هر پیامبر بالاتر از آنست که از موهبت خدایی سوء استفاده کند، بلکه آنها به مردم می‌گویند: بنده خدایا معلّم توحید باشید، گویند: نصارای نجران گفتند: یا محمّد می‌خواهی تو را عبادت کنیم و معبود بدانیم؟ فرمود: پناه بر خدا که جز خدا را عبادت کنم و بعبارت غیر خدا فرمان دهم ... تا آیه فوق نازل شده بقولی مردی بآن حضرت گفت: بر تو سلام کنیم همانطور که بر یکدیگر سلام می‌کنیم آیا بر تو سجده نکنیم؟ فرمود: سجده بر کسی جز خدا سزاوار نیست پیامبرتان را احترام کنید ... در نتیجه آیه فوق نازل شد، به نظر نگارنده اینگونه شأن نزولها سبب از بین رفتن ارتباط کلّی آیات می‌باشند لذا نمی‌شود آنها را باور کرد، بلی می‌شود گفت: چنان چیزهایی ممکن بوده در بعضی از اذهان خطور کند، آیه شریفه ضمن جریان حضرت عیسی علیه السّلام به آنها جواب داده است.
79- ما کانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُؤْتِیَهُ اللَّهُ الْکِتابَ وَ الْحُکْمَ وَ النُّبُوَّةَ ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ کُونُوا عِباداً لِی مِنْ دُونِ اللَّهِ.
آنکه باو کتاب و فهم و پیامبری داده شده، دریایی از فهم و انسانیت و کمال است، چنین کسی ادعای الوهیت نمی‌کند، «کان» حکایت حال ماضی است یعنی چنین کاری از اول نبوده [1] آمدن لفظ «النبوة» ظاهرا برای آن است که: جمع شدن کتاب و حکم در غیر پیامبر هم ممکن است مثل: الَّذِینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ