مىدهند، حكم ساخت اشياء مذكور چيست؟ امر معلمان به دانشآموزان راجع به ساخت آنها چه حكمى دارد؟ آيا كامل بودن يا نبودن اجزاى آنها در حكم تأثير دارد؟ ج: اگر به نظر عرف به عنوان مجسمه حيوانى كه اجزاى آن كامل است، محسوب نشود و يا دانشآموزان به سن تكليف نرسيده باشند، اشكال ندارد.
س 1223: ترسيم و نقاشى قصههاى قرآنى توسط كودكان و نوجوانان چه حكمى دارد؟ مثل اينكه از كودكان خواسته شود كه بطور مثال قصه اصحاب فيل يا شكافته شدن دريا براى حضرت موسى «عليه السلام» و غير آنها را رسم كنند؟ ج: اين كار فى نفسه اشكال ندارد ولى بايد بر اساس متن حقايق و وقايع باشد و از بيان امور مخالف واقع و يا امورى كه موجب هتك حرمت هستند، اجتناب شود.
س 1224: آيا ساخت عروسك و يا مجسمه موجودات ذى روح اعم از انسان يا غير آن به وسيله دستگاه مخصوص آن جايز است؟ ج: اگر ساخت مجسمه بوسيله دستگاه، مستند به فعل مستقيم انسان نباشد، اشكال ندارد در غير اين صورت اشكال دارد.
س 1225: ساخت زيور آلات بصورت مجسمه چه حكمى دارد و آيا موادّى كه مجسمهها از آنها ساخته مىشوند، در حكم به حرمت تأثير دارند؟ ج: ساخت مجسمه موجودات ذى روح در صورتى كه مجسمه كامل بوده و يك نفر آن را بسازد اشكال دارد و در اين مورد فرقى بين موادى كه مجسمه از آنها ساخته مىشود وجود ندارد و همچنين تفاوت نمىكند كه براى زينت بكار مىروند يا براى غير آن.
س 1226: آيا بازگرداندن اعضاى عروسك مانند دست و پا و سر، مشمول حكم حرمت مجسمهسازى است؟ و مجسمهسازى بر آن صدق مىكند؟ ج: مجرّد ساخت اعضا يا بازگرداندن آنها، ساخت مجسمه محسوب نمىشود و بنا بر اين اشكال ندارد، بله، متصل كردن اعضا تا تكميل شكل حيوان ذى روح اعم از انسان و غير آن، عمل مجسمهسازى محسوب مىشود.
س 1227: عمل خالكوبى كه نزد بعضى از مردم متعارف است و به اين طريق عكسهايى بر روى بدن كشيده مىشود بطورى كه ثابت باقى مانده و از بين نمىروند، چه حكمى دارد؟ آيا مانع از صحت وضو يا غسل مىشود؟ ج: خالكوبى حرام نيست و اثرى كه از آن در زير پوست باقى مىماند مانع از رسيدن آب نيست و وضو و غسل با آن صحيح است.
س 1228: زن و شوهرى از نقاشان معروف هستند و كار آنان ترميم و بازسازى تابلوهاى هنرى است، بسيارى از آن تابلوها جامعه مسيحى را نشان مىدهند و در بعضى از آنها شكل صليب و حضرت مريم «عليها السلام» و حضرت مسيح «عليه السلام» وجود دارد و صاحبان