س 1153: اجراى كنسرت توسط زن براى زنان با علم به اينكه گروه نوازندگان نيز زن هستند، چه حكمى دارد؟ ج: اگر اجراى كنسرت به صورت ترجيع مطرب (غنا) نباشد و موسيقى هم كه نواخته مى‌شود از نوع لهوى حرام نباشد، اين امر فى نفسه اشكال ندارد.

س 1154: اگر معيار حرمت موسيقى، لهو بودن و مناسبت آن با مجالس لهو و گناه است، پس آوازها و سرودهائى كه باعث ايجاد طرب در بعضى از مردم حتّى كودك غير مميّز مى‌شوند، چه حكمى دارند؟ و آيا گوش دادن به نوارهاى مبتذلى كه در آنها زنان به صورت غنا مى‌خوانند ولى طرب‌آور نيستند جايز است؟ همچنين مسافرينى كه سوار اتوبوس‌هاى عمومى كه غالباً از اين نوارها استفاده مى‌كنند مى‌شوند، چه تكليفى دارند؟ ج: چنانچه موسيقى يا آوازى كه با ترجيع و طرب همراه است از لحاظ كيفيت يا مضمون يا حالت خاص شخص نوازنده يا خواننده در خلال نواختن يا خواندن از نوع غنا يا موسيقى لهوى مناسب با مجالس لهو و معصيت باشد، گوش كردن به آن حرام است حتّى براى كسى كه او را به طرب نيندازد و تحريك نكند و اگر در اتوبوس‌ها و ماشين‌هاى ديگر نوار غنا يا موسيقى لهوى پخش شود، مسافرين بايد از گوش دادن به آن خوددارى نموده و نهى از منكر كنند.

س 1155: آيا جايز است مردى غناى زن اجنبيه را به قصد لذت بردن از حلال خود گوش كند؟ آيا غناى زن براى شوهر و بر عكس جايز است؟ و آيا اين گفته صحيح است كه شارع مقدس غنا را به علت ملازمت آن با مجالس لهو و لعب و عدم انفكاك از آن دو حرام كرده و تحريم غنا ناشى از تحريم آن مجالس است نظير تحريم تجارت و ساخت مجسمه كه فايده‌اى غير از عبادت براى آن متصوّر نيست، بنا بر اين انتفاء مناط و علت حكم در اين زمان، مستلزم انتفاء حرمت است؟ ج: گوش دادن به غنا كه عبارت است از ترجيع صدا به نحوى كه طرب‌انگيز و مناسب با مجالس لهو و گناه باشد، مطلقاً حرام است، حتّى غناى زن براى شوهرش و بالعكس و قصد لذت بردن از همسر، استماع غنا را مباح نمى‌كند و حرمت غنا و مجسمه‌سازى و مانند آن، با تعبّد به شرع ثابت شده و از احكام ثابت فقه شيعه محسوب مى‌شوند و دائر مدار ملاكات فرضى و آثار روانى و اجتماعى نمى‌باشد، بلكه تا زمانى كه اين عنوان حرام بر آنها صدق كند، حكم آنها حرمت و وجوب اجتناب بطور مطلق است.

س 1156: دانشجويان دانشكده علوم تربيتى بايد در مرحلۀ دروس اختصاصى در درس سرودها و آوازهاى انقلابى شركت كنند زيرا در آنجا قطعه‌هاى موسيقى را آموخته و بطور اجمالى با آنها آشنا مى‌شوند. وسيله اصلى فراگيرى اين درس ارگ است، آموختن اين درس كه جزء واحدهاى اجبارى است چه حكمى دارد؟ خريد و استفاده از وسيله مذكور براى ما چه حكمى دارد؟ و بخصوص خواهران نسبت به اجراى تمرين در برابر مردها چه وظيفه‌اى دارند؟ ج: استفاده از آلات موسيقى فى نفسه براى اجراى سرودهاى انقلابى و برنامه‌هاى دينى و فعاليت‌هاى فرهنگى و تربيتى مفيد، اشكال ندارد و خريد و فروش آلات نوازندگى و