يك عموى پدر و مادرى و دو عمّه پدر و مادرى داشته باشد، بر طبق نظر صحيح، سهم عموى مادرى 848 و سهم عموى پدرى و مادرى 2048 و سهم هر يك از دو عمّه پدر و مادرى 1048(مجموعاً 2048 مى‌باشد، ولى طبق نظر برخى از علماء سهم هر يك از اين چهار نفر 1248 است، بنا بر اين سهم قطعى عموى مادرى 848(طبق نظر برخى از علماء:1248 و سهم قطعى عموى پدر و مادرى 1248(طبق نظر صحيح:2048، و سهم قطعى هر يك از دو عمّه پدر و مادرى 1048(طبق نظر برخى از علماء:1248 است و اگر مقدار مردّد را در هر مورد به طور مساوى مصالحه كنند، سهم نهايى عموى مادرى 1048) و سهم عموى پدر و مادرى 1648 و سهم هر عمّه پدر و مادرى 1148(مجموعاً:2248 خواهد بود.

فاضل : مسأله اگر ميّت چند عمو و چند عمّۀ پدر و مادرى و مادرى داشته باشد:

الف: با وجود عمو و عمّۀ پدرى و مادرى، عمو و عمّۀ پدرى ارث نمى‌برند.

ب: با وجود عمو و عمّۀ پدر و مادرى و عمو و عمّۀ مادرى مال به تفصيل زير تقسيم مى‌شود:

(1) اگر متوفّى فقط يك عمو و يا عمّۀ مادرى داشته باشد 16 مال به او مى‌رسد و بقيۀ مال بين عمو و عمۀ پدر و مادرى همانطور كه در مسألۀ[2756]بيان شد تقسيم مى‌شود.

(2) اگر متوفّى چند عمو و عمّه يا چند عمۀ مادرى داشته باشد 13 مال ميّت به آنان مى‌رسد كه بالسويه بين آنان تقسيم مى‌شود (طبق مسألۀ[2757]و بقيۀ مال بين عمو و عمّۀ پدر و مادرى به ترتيبى كه در مسألۀ[2756]بيان شد تقسيم مى‌شود.

(3) در اين مسأله فرقى نمى‌كند كه عمو و عمّه و عمّۀ پدر و مادرى يك نفر باشند يا چند نفر يعنى اگر يك نفر باشد 56 مال در فرض يك و 23 مال در فرض دو به او مى‌رسد و اگر چند نفر باشند طبق آنچه در مسألۀ[2756]و [2757]بيان شد اين مقدار بين آنان تقسيم مى‌شود.

مسألۀ اختصاصى

فاضل : مسأله 2921 اگر وارث ميّت همسر و چند عمو و عمّه باشند، همسر اگر شوهر باشد 12 و اگر زن باشد 14 ارث مى‌برد و عمو و عمّۀ مادرى اگر يكى باشد 16 و اگر چند نفر باشند 13 بقيۀ مال را ارث مى‌برند و 23 بقيۀ مال به عمو و عمّۀ پدر و مادرى طبق مسألۀ قبل تقسيم مى‌شود.

[مسأله 2759]

مسأله 2759 اگر وارث ميت فقط يك دايى يا يك خاله باشد، همۀ مال به او مى‌رسد و اگر هم دايى و هم خاله باشد و همه پدر و مادرى (1) يا پدرى، يا مادرى باشند (2) مال به طور مساوى بين آنان قسمت مى‌شود (3) و احتياط (4) آن است كه در تقسيم با يكديگر صلح كنند (5)

(1) سيستانى : يعنى با مادر ميت از يك پدر و مادر باشند. .

(2) سيستانى : بعيد نيست كه دايى دو برابر خاله ارث ببرد ولى احتمال تساوى هم مى‌رود، پس به احتياط واجب در مقدار زائد مصالحه كنند.

(3) خوئى ، تبريزى : بقيه مسأله ذكر نشده.

(4) نورى : احتياط واجب. .