[مسأله 2758]

مسأله 2758 اگر وارث ميت عمو و عمه باشد و بعضى پدرى و بعضى مادرى و بعضى پدر و مادرى باشند، عمو و عمۀ پدرى ارث نمى‌برند، پس اگر (1) ميت يك عمو يا يك عمۀ مادرى دارد، مال را شش قسمت مى‌كنند؛ يك قسمت را به عمو يا عمۀ مادرى و بقيه را به عمو و عمۀ پدر و مادرى مى‌دهند (2) و عموى پدر و مادرى دو برابر عمۀ پدر و مادرى مى‌برد و اگر هم عمو و هم عمۀ مادرى دارد (3) مال را سه قسمت مى‌كنند؛ دو قسمت را به عمو و عمۀ پدر و مادرى مى‌دهند و عمو دو برابر عمه مى‌برد و يك قسمت را به عمو و عمۀ مادرى مى‌دهند و احتياط واجب آن است كه در تقسيم با يكديگر صلح كنند (4)

(1) تبريزى : و اگر. .

خوئى : و مشهور اين است كه اگر. .

(2) خوئى ، تبريزى ، سيستانى : و در فرضِ نبودن آنها به عمو و عمۀ پدرى مى‌دهند، و اگر هم عمو و هم عمۀ مادرى دارد مال را سه قسمت مى‌كنند دو قسمت را به عمو و عمۀ پدر و مادرى و در فرض نبودن آنها به عمو و عمۀ پدرى و يك قسمت را به عمو و عمۀ مادرى مى‌دهند ( خوئى : ولى بعيد نيست كه در هر دو صورت عمو و عمۀ مادرى مثل عمو و عمه‌هاى ديگر باشند و مال بين همۀ آنها بطور مساوى تقسيم شود) .

سيستانى : و عمو در هر حال دو برابر عمه مى‌برد.

نورى : و در اينجا نيز در اينكه يك سوم مال به عمو، يا عمه مادرى مى‌رسد يا يك ششم آن، مسأله مورد ترديد است، احتياط واجب آن است عمو و عمه پدر و مادرى (در فقدان آنها عمو و عمۀ پدرى) با عمو يا عمۀ مادرى صلح كنند. .

(3) مكارم : اگر ميّت عمو و عمّۀ مادرى متعدّد دارد (دو عمو يا دو عمه يا يك عمو و يك عمۀ مادرى) . .

(4) گلپايگانى ، صافى ، بهجت : يك قسمت را به عمو و عمّه مادرى مى‌دهند كه بطور مساوى بين خودشان قسمت مى‌كنند ( گلپايگانى ، صافى : و احتياط آن است كه در تقسيم با يكديگر صلح كنند) .

زنجانى : مسأله اگر وارث ميّت يك يا چند عمو و يك يا چند عمّه باشند و بعضى از آنها پدر و مادرى و بعضى پدرى و بعضى مادرى باشند، با بودن عمو يا عمّه پدر و مادرى، عمو و عمّه پدرى ارث نمى‌برند، پس اگر ميّت علاوه بر عمو و عمّه پدر و مادرى، تنها يك عمو يا يك عمّه مادرى دارد، 16 را به عمو يا عمّه مادرى و بقيه را به عمو و عمّه پدر و مادرى مى‌دهند و عمو دو برابر عمّه مى‌برد، و اگر ميّت علاوه بر عمو يا عمّه پدر و مادرى، عمو و عمّه پدرى متعدّد دارد (همه عمو يا همه عمّه يا مختلف باشند)13 را به عمو و عمّه مادرى مى‌دهند كه به طور مساوى بين خودشان قسمت مى‌كنند و بقيه را به عمو و عمّه پدر و مادرى مى‌دهند و عمو دو برابر عمّه مى‌برد، و احتياط مستحبّ آن است كه در تقسيم با يكديگر مصالحه كنند.

در توضيح مصالحه مى‌گوييم كه برخى از علماء معتقدند كه عمو و عمّه مادرى و عمو و عمّه پدر و مادرى همه به طور مساوى ارث مى‌برند، بنا بر اين اگر ميّت مثلاً يك عموى مادرى و