(5) بهجت : احتياط در افرادى كه فقط از طرف مادر ارث مى‌برند اين است كه در تقسيم بين خود صلح نمايند.

مكارم : احتياط مستحب آن است كه با يكديگر مصالحه كنند.

فاضل : مسأله اگر فقط يك دايى يا خاله وارث باشد تمام مال ميّت به او مى‌رسد.

اگر چند دايى يا خاله وارث باشند تمام مال بين آنان بالسويه تقسيم مى‌شود (به شرطى كه تمام آنان پدرى يا مادرى يا پدر و مادرى باشند) .

زنجانى : مسأله اگر وارث ميّت فقط يك دايى يا يك خاله باشد، همه مال به او مى‌رسد و اگر چند دايى يا چند خاله باشند و همه پدر و مادرى (يعنى با مادر ميّت از يك پدر و مادر باشند) يا همه پدرى يا همه مادرى باشند، مال به طور مساوى بين آنان تقسيم مى‌شود، و چنانچه دايى‌ها و خاله‌هاى متعدّد برخى مادرى و برخى پدرى و برخى پدر و مادرى باشند، دايى يا خالۀ پدرى ارث نمى‌برد و دايى يا خالۀ مادرى اگر يكى باشد 16 مى‌برد، و اگر بيش از يكى باشد،13 مال را به طور مساوى بين خود تقسيم مى‌كنند و بقيه مال را دايى يا خاله پدر و مادرى مى‌برد كه اگر متعدّد باشند آنها هم سهم خود را به طور مساوى تقسيم مى‌كنند.

مسائل اختصاصى

زنجانى : مسأله 2772 اگر وارث ميّت يك يا چند دايى و يك يا چند خاله باشند، چنانچه همه مادرى باشند مال بين همۀ آنها به طور مساوى تقسيم مى‌شود و اگر همه پدر و مادرى يا همه پدرى باشند، دايى دو برابر خاله مى‌برد و چون برخى از فقهاء در اينجا نيز سهم دايى و خاله پدر و مادرى يا پدرى را مساوى مى‌دانند، احتياط مستحبّ آن است كه در اينجا نيز مصالحه شود. در توضيح مصالحه مى‌گوييم كه اگر مثلاً دو دايى پدر و مادرى و يك خاله پدر و مادرى باشند طبق نظر صحيح هر يك از دو دايى 1230 و خاله 630 مى‌برد و طبق نظر برخى از علماء هر يك از آنها 1030 مى‌برند، در نتيجه سهم قطعى دايى‌ها 1030 و سهم قطعى خاله 630 است و اگر مقدار مردّد را به طور مساوى مصالحه كنند، سهم دايى‌ها 1130 و سهم خاله 830 خواهد بود.

فاضل : مسأله 2924 اگر چند دايى و خاله وارث باشند مال ميّت بين آنان بالسويه تقسيم مى‌شود (به شرطى كه تمام آنان پدرى يا مادرى يا پدر و مادرى باشند) .

فاضل : مسأله 2925 اگر همسر ميّت با چند دايى و خاله وارث باشند: همسر اگر شوهر باشد 12 و اگر زن باشد 14 مال به او مى‌رسد و بقيۀ مال طبق مسائل گذشته بين دايى و خاله تقسيم مى‌شود.

[مسأله 2760]

مسأله 2760 اگر وارث ميت فقط يك دايى، يا يك خالۀ مادرى و دايى و خالۀ پدر و مادرى و دايى و خالۀ پدرى باشد، دايى و خالۀ پدرى ارث نمى‌برند و مال را شش قسمت مى‌كنند، يك قسمت را به دايى يا خالۀ مادرى و بقيه را به دايى و خالۀ پدر و مادرى مى‌دهند كه به طور مساوى بين خودشان قسمت كنند (1)

(1) گلپايگانى ، صافى : احتياط آن است كه در تقسيم با يكديگر مصالحه كنند.

نورى : و احتياط واجب آن است كه دادن يك ششم به دايى و خالۀ مادرى و همچنين