باشد (3) بنا بر احتياط واجب بايد با هم صلح كنند.

اين مسأله در رساله آيت اللّٰه سيستانى نيست

(1) خوئى ، تبريزى : يا عمو و عمّۀ مادرى باشند، ظاهر آن است كه مال به طور مساوى بين آنان قسمت مى‌شود.

(2) بهجت : و همچنين است اگر فقط چند عمو و عمّه مادرى داشته باشد ولى در صورت اخير، بنا بر احتياط بايد با هم صلح كنند.

نورى : چون مسأله از لحاظ اينكه آيا بايد بطور مساوى ميان خود قسمت كنند يا اينكه عمو دو برابر عمه مى‌برد؛ مورد ترديد است. .

گلپايگانى ، صافى : مسأله اگر وارث ميّت فقط عمو و عمّۀ مادرى باشند، مال به طور مساوى بين آنان قسمت مى‌شود ( صافى : ولى احتياط اين است كه در مازاد بر ثلث، عمه رضايت عمو را جلب كند) .

زنجانى : مسأله اگر وارث ميّت يك يا چند عمو و يك يا چند عمّه باشند، چنانچه همه مادرى باشند مال به طور مساوى بين آنها تقسيم مى‌شود و اگر همه پدر و مادرى يا همه پدرى باشند، عمو دو برابر عمّه مى‌برد، مثلاً اگر وارث ميّت دو عمو و يك عمّه باشند كه همگى پدر و مادرى يا پدرى هستند، 15 مال به عمّه و به هر يك از دو عمو، 25 مى‌رسد و احتياط مستحبّ آن است كه در تقسيم مصالحه كنند، شيوۀ طبيعى مصالحه اين است كه مقدار مردّد بين دو نفر را به طور مساوى بين خود تقسيم كنند، بنا بر اين سهم نهايى هر شخص پس از مصالحه، ميانگين حد اقل و حد اكثر سهم وى خواهد بود. در توضيح مصالحه مى‌گوييم كه چون برخى از علماء، سهم عمو و عمّه را مساوى مى‌دانند، در نتيجه سهم هر يك از عمو و عمّه را در مثال بالا 1030 مى‌دانند، بنا بر اين سهم قطعى عموها 1030 طبق نظر صحيح:1230 و سهم قطعى عمّه 630 طبق نظر برخى از علماء:1030 مى‌باشد و اگر مقدار مردّد را به طور مساوى مصالحه كنند، سهم نهايى هر عمو 1130 و سهم عمّه 830 خواهد بود. و اگر در ميان وارثان نابالغ يا ديوانه باشد، احتياط مستحبّ آن است كه وارثان بالغ عادل، به جاى مصالحه مقدار مردّد را به وارث نابالغ يا ديوانه ببخشند. و همين طور در مسائل آينده.

فاضل : مسأله اگر وارث متوفّى فقط چند عمّه يا چند عمو باشند، اموال متوفّى بين آنها بالسويه تقسيم مى‌شود و در اين فرض فرقى نمى‌كند كه همه پدرى باشند يا مادرى يا پدر و مادرى.

اگر وارث متوفّى تنها چند عمو و عمّۀ مادرى باشند چون دقيقاً معلوم نيست كه سهم آنان به چه صورتى باشد بايد بنا بر احتياط واجب با همديگر مصالحه نمايند.

مسألۀ اختصاصى

فاضل : مسألۀ 2919 اگر وارث همسر و چند عمو و عمّه باشند، همسر اگر شوهر باشد 12 و اگر زن باشد 14 ارث مى‌برد و بقيۀ مال به ترتيبى كه در مسائل قبل گفته شد بين عمو و عمّه تقسيم مى‌شود.