اوّل و دوم كسى نباشد اينها از ميّت بنا بر احكام آينده ارث مى‌برند.

عمو و عمّه يعنى برادر و خواهر پدر متوفّى اگر پدر و مادر آنها با پدر و مادر متوفّى يكى باشند آنان را عمو و عمۀ پدر و مادرى گويند و اگر فقط پدر آنها با پدرِ پدرِ متوفى يكى باشد و مادرشان فرق كند آنان را عمو و عمّۀ پدرى گويند و اگر تنها مادر آنان با مادرِ پدرِ متوفّى يكى باشد آنان را عمو و عمۀ مادرى گويند.

دايى و خاله يعنى برادر و خواهر مادر متوفّى به ترتيب مسألۀ قبل به دايى و خالۀ پدر و مادرى و دايى و خالۀ پدرى و دايى و خالۀ مادرى تقسيم مى‌شوند.

اگر وارث فقط يك نفر از طبقۀ سوم باشد تمام مال ميّت به او مى‌رسد، مثلاً اگر يك عمو يا يك دايى داشته باشد تمام مال به عمو يا دايى مى‌رسد و فرقى نمى‌كند پدرى باشد يا مادرى يا پدر و مادرى.

[مسأله 2756]

مسأله 2756 اگر وارث ميت فقط يك عمو يا يك عمه است، چه پدر و مادرى باشد، يعنى با پدر ميت (1) از يك پدر و مادر باشد، يا پدرى باشد يا مادرى، همۀ مال به او مى‌رسد و اگر چند عمو يا چند عمه باشند و همه پدر و مادرى، يا همه پدرى باشند (2) مال به طور مساوى بين آنان قسمت مى‌شود (3) و اگر عمو و عمه هر دو باشند (4) و همه پدر و مادرى يا همه پدرى باشند عمو دو برابر عمه مى‌برد (5) مثلاً اگر وارث ميت دو عمو و يك عمه باشد، مال را پنج قسمت مى‌كنند يك قسمت را به عمه مى‌دهند و چهار قسمت را عموها به طور مساوى بين خودشان قسمت مى‌كنند (6)

(1) خوئى ، تبريزى : يعنى با ميت. .

(2) گلپايگانى ، سيستانى ، بهجت ، صافى ، زنجانى : همه پدر و مادرى يا همه پدرى يا همه مادرى باشند. .

(3) زنجانى : و اگر برخى پدرى و برخى مادرى و برخى پدر و مادرى باشند، با وجود عمو يا عمّه پدر و مادرى، عمو و عمّه پدرى ارث نمى‌برند و سهم عمو يا عمّه مادرى اگر يكى باشد 16 و اگر متعدّد باشد 13 است كه به طور مساوى تقسيم مى‌كنند و بقيه را نيز به طور مساوى بين عموها يا عمّه‌ها تقسيم مى‌كنند.

(4) سيستانى : عمو دو برابر عمه مى‌برد. [پايان مسأله]

(5) مكارم : بقيه مسأله ذكر نشده.

خوئى ، تبريزى : مشهور اين است كه عمو دو برابر عمّه مى‌برد. .

(6) خوئى ، تبريزى : ولى بعيد نيست كه قسمت بين عمو و عمّه نيز به طور مساوى باشد.

فاضل : مسأله اگر وارث ميّت تنها چند عمو و عمۀ پدر و مادرى يا پدرى باشند مال بين آنها بطورى تقسيم مى‌شود كه عمو دو برابر عمّه ارث ببرد.

[مسأله 2757]

مسأله 2757 اگر وارث ميت فقط چند عموى مادرى يا چند عمۀ مادرى (1) باشد مال به طور مساوى بين آنان قسمت مى‌شود (2) ولى اگر فقط چند عمو و عمۀ مادرى داشته