تصرّف در اموالش منع كرده اگر چيزى از اموال خود را وقف كند صحيح نيست.

بهجت ، سيستانى : مسأله وقف‌كننده بايد بالغ و عاقل و با قصد و اختيار باشد و شرعاً بتواند در مال خود تصرّف كند، بنا بر اين سفيه ( سيستانى : يعنى كسى كه مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف مى‌كند) چون حقّ ندارد در مال خود تصرّف نمايد، اگر چيزى را وقف كند صحيح نيست.

زنجانى : مسأله وقف‌كننده بايد مميّز و عاقل باشد و با قصد و اختيار وقف كند و شرعاً بتواند در مال خود تصرّف كند، بنا بر اين وقف سفيه بدون اذن يا اجازۀ ولىّ او صحيح نيست، و كسى كه بدون اختيار وقف كرده اگر بعداً وقف را اجازه كند وقف صحيح خواهد بود، و وقف بچۀ ده ساله در مورد شايسته ظاهراً صحيح است.

[مسأله 2683]

مسأله 2683 اگر مالى را براى كسانى كه به دنيا نيامده‌اند وقف كند درست نيست (1) ولى وقف براى اشخاصى كه بعضى از آنها به دنيا آمده‌اند 2 صحيح و آنها كه به دنيا نيامده‌اند بعد از آمدن به دنيا با ديگران شريك مى‌شوند.

(1) گلپايگانى ، اراكى ، صافى : ولى اگر براى زندگان و بعد از آنان براى كسانى كه بعداً به دنيا مى‌آيند، وقف نمايد مثلاً چيزى را براى اولاد خود وقف كند كه بعد از آنان وقف نوه‌هاى او باشد و هر دسته‌اى بعد از دستۀ ديگر از وقف استفاده كنند، صحيح است. ( اراكى : و همچنين اگر وقف كند بر اولادش كه بعضى از آنها به دنيا آمده و بعضى به دنيا نيامده‌اند صحيح است و آنها كه بعد به دنيا مى‌آيند، با موجودين شريك مى‌شوند) .

(2) مكارم : و بعضى هنوز به دنيا نيامده‌اند، صحيح است (مانند وقف بر فرزندان موجود و نسلهاى آينده) و آنها كه بعداً به دنيا مى‌آيند در آن وقف شريك خواهند شد.

خوئى ، تبريزى ، سيستانى : مسأله اگر مالى را براى بچه‌اى كه در شكم مادر است و هنوز به دنيا نيامده وقف كند، صحّت آن محلّ اشكال است و لازم است رعايت احتياط نمايد. ولى اگر براى اشخاصى كه فعلاً موجودند و بعد از آنها براى كسانى كه بعداً به دنيا مى‌آيند، وقف نمايد اگر چه در موقعى كه وقف محقّق مى‌شود در شكم مادر هم نباشند مثلاً چيزى را بر اولاد خود وقف كند كه بعد از آنان وقف نوه‌هاى او باشد و هر دسته‌اى بعد از دستۀ ديگر از وقف استفاده كنند، صحيح است.

فاضل : مسأله وقف براى كسانى كه وجود داشته باشند صحيح است، امّا براى كسانى كه هنوز به دنيا نيامده‌اند، اشكال دارد. و وقف براى كسانى كه برخى از آنها وجود دارند، هر چند برخى از آنها هنوز به دنيا نيامده‌اند صحيح است و افرادى كه بعداً به دنيا مى‌آيند، با افرادى كه فعلاً وجود دارند، شريك مى‌شوند.

زنجانى : مسأله اگر مالى را براى بچه‌اى كه در شكم مادر است و در آن روح دميده باشد ولى هنوز به دنيا نيامده وقف كند اشكالى ندارد، همچنين اگر مثلاً وقف فقراء يا طلّاب يك مدرسۀ خاصّ كند و هنوز فقير يا طلبه‌اى در آن مدرسه وجود نداشته باشد، ولى اگر مثلاً قيد كند كه وقف تنها براى كسانى باشد كه از سال بعد در اين مدرسه ساكن مى‌شوند صحيح نيست، ولى مى‌توان براى تمام كسانى كه در اين مدرسه ساكن هستند يا ساكن خواهند شد مالى را