كسانى كه نمى‌توانند در مال خود تصرّف كنند [1]

[كسانى كه نمى‌توانند در مال خود تصرّف كنند از رساله امام خمينى ره]

[مسأله 2252]

مسأله 2252 بچه‌اى كه بالغ نشده شرعاً نمى‌تواند در مال خود تصرّف كند (1) و نشانۀ بالغ شدن (2) يكى از سه چيز است: (3) اوّل: روييدن موى درشت زير شكم بالاى عورت. دوم: بيرون آمدن منى (4) سوم: تمام شدن پانزده سال قمرى در مرد و تمام شدن نه سال قمرى در زن.

(1) فاضل : بلى، اگر مميّز باشد، تصرّف در اموال جزئى براى او مانعى ندارد. .

(2) گلپايگانى ، صافى : در زن و مرد. .

(3) بهجت : بنا بر اين هر يك از اين سه نشانه به تنهايى، علامت بلوغ و رسيدن به حدّ تكليف شرعى است. .

زنجانى : بچه‌اى كه بالغ نشده، تصرّف او در مال خود بدون اذن ولىّ صحيح نيست مگر اين كه ولىّ بعداً معامله‌اش را اجازه دهد؛ و بالغ شدن، با يكى از سه چيز است. .

(4) بهجت : در خواب يا بيدارى، با اختيار يا بى‌اختيار. .

سيستانى : مسأله بچه‌اى كه بالغ نشده است شرعاً نمى‌تواند در ذمّه يا در مال خود تصرّف كند، هر چند در كمال تميز و رشد باشد و اذن سابق ولىّ در اين باب فايده‌اى ندارد، و اجازۀ بعدى او هم مورد اشكال است، ولى در مواردى تصرّف بچه صحيح است، از آن جمله خريد و فروش چيزهاى كم قيمت، چنانكه در مسأله [2082]گذشت و همچنين وصيّت او براى ارحام و نزديكانش چنانكه در مسأله [2697]خواهد آمد؛ و نشانه بلوغ در دختر، تمام شدن نُه سال قمرى است و در پسر يكى از سه چيز است اوّل: روئيدن موى درشت در زير شكم بالاى عورت. دوم: بيرون آمدن منى. سوم: تمام شدن پانزده سال قمرى بنا بر مشهور.

[مسأله 2253]

مسأله 2253 روييدن موى درشت در صورت و پشت لب و در سينه و زير بغل و درشت شدن صدا و مانند اينها نشانۀ بالغ شدن نيست (1) مگر انسان به واسطۀ اينها به بالغ شدن يقين كند (2)

(1) بهجت : بعيد نيست كه نشانۀ بلوغ باشد. [پايان مسأله]

(2) زنجانى : مگر انسان به واسطۀ اينها اطمينان كند كه يكى از سه چيزى كه در مسأله قبل گفته شد، پديد آمده است.