(3) فاضل : مشروط بر آن كه از مقدار قرارداد بيشتر نباشد. .

زنجانى : مگر در دو صورتى كه در مسأله پيش گذشت. .

اراكى : بنا بر احتياط واجب بايد نسبت به مزد كسى كه آنها را تربيت كرده، با هم مصالحه كنند مگر در صورتى كه به امر و درخواست صاحب زمين به تربيت درختها پرداخته باشد. .

(4) فاضل : مشروط بر آن كه از مقدار قرارداد بيشتر نباشد. .

(5) اراكى : در بعضى از موارد. .

(6) اراكى : توسط او.

(7) خوئى ، تبريزى : چيزى بر صاحب زمين نيست، بلى اگر خود صاحب زمين درختها را بكند و عيبى در آن پيدا شود، بايد تفاوت قيمت آن را به صاحب درخت بدهد و صاحب درخت نمى‌تواند او را مجبور كند كه با اجاره، يا بدون اجاره، درخت را در زمين باقى بگذارد. و همچنين صاحب زمين نمى‌تواند صاحب درختها را مجبور نمايد كه با اجاره يا بدون اجاره درختها در زمين او بماند.

(8) زنجانى : و صاحب درخت يا صاحب زمين نمى‌تواند ديگرى را مجبور كند كه با اجاره يا بدون اجاره، درخت را در زمين باقى بگذارد.

گلپايگانى ، صافى : اگر مالك آن را كنده باشد، بايد تفاوت قيمت آن را به صاحب درخت بدهد و هيچ كدام نمى‌تواند ديگرى را مجبور نمايد كه با اجاره يا بدون اجاره، درخت را در زمين باقى بگذارد.

سيستانى : مسأله مُغارسه آن است كه زمينى را به ديگرى واگذار كند كه در آن درخت بكارد و آنچه عمل مى‌آيد مال هر دو باشد؛ و اين معامله صحيح است هر چند احتياط در ترك آن است، ولى براى رسيدن به نتيجه آن مى‌توان معامله‌اى انجام داد كه بى‌اشكال صحيح است، مثلاً دو طرف به اين نحو با هم صلح و سازش كنند يا اينكه در نهالها با هم شريك شوند، سپس باغبان خود را به مالك زمين براى كاشتن و تربيت و آبيارى سهم او در مدّت زمانى معين به نصف منافع زمين در آن مدّت اجاره دهد.

مسأله اختصاصى

بهجت : مسأله 1789 اگر عقد مساقات باطل باشد درختهاى غرس شده ملك كسى است كه نهالها از آن او بوده، پس اگر مال مالك بوده، عامل اجرة المثل مى‌برد وگرنه مال كسى است كه آنها را كاشته است، ولى صاحب زمين هم حقّ كندن آنها را دارد، و در صورت كندن بايد خسارتى را كه بر درختها وارد شده به صاحب درخت بدهد، و در صورتى كه مالك نمى‌دانست عقد مساقات باطل بوده، مى‌تواند اجرت زمين از اوّل تا آخر، يا تا زمان كندن درختها و نيز اجرت پُر كردن گودالها را كه در اثر كندن درختها ايجاد مى‌شود، از صاحب درخت بگيرد، ولى نمى‌تواند صاحب درخت را مجبور كند كه آنها را نكند و به او بفروشد، و همچنين صاحب درخت حقّ ندارد كه مالك زمين را مجبور كند كه اجازه دهد درختها در زمين او باقى بماند و تنها اجرت زمين را بگيرد.