فاضل : بنا بر احتياط واجب ديگر حقّ بهم زدن معامله را ندارد، مگر آن كه جاهل به مسأله باشد، كه وقتى فهميد مى‌تواند معامله را به هم بزند، ولى مقدارى تأخير براى فكر كردن مانعى ندارد.

خوئى ، تبريزى : مسأله اگر بعد از معامله عيب مال را بفهمد لازم نيست فوراً معامله را به هم بزند و بعداً هم حقّ به هم زدن معامله را دارد و همچنين است حكم در ساير خيارات.

سيستانى : مسأله اگر بعد از معامله عيب مال را بفهمد چنانچه بخواهد بايد فوراً معامله را به هم بزند، و اگر بيش از مقدار معمول با در نظر گرفتن اختلاف موارد تأخير بيندازد ديگر نمى‌تواند معامله را به هم بزند.

زنجانى : مسأله حقّ به هم زدن معامله در موارد خيار، فورى نيست؛ بنا بر اين اگر بعد از معامله عيب مال را بفهمد، لازم نيست معامله را فوراً به هم بزند، بلكه بعداً هم حقّ به هم زدن معامله را دارد و همينطور در ديگر خيارها.

[مسأله 2133]

مسأله 2133 هرگاه بعد از خريدن جنس عيب آن را بفهمد، اگر چه فروشنده حاضر نباشد، مى‌تواند معامله را به هم بزند (1)

(1) خوئى ، تبريزى ، سيستانى : و همچنين است حكم در ساير خيارات.

مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسأله 2132.

[مسأله 2134]

مسأله 2134 در چهار صورت اگر خريدار بفهمد مال عيبى دارد (1) نمى‌تواند معامله را به هم بزند (2) يا تفاوت قيمت بگيرد: اوّل: آن كه موقع خريدن، عيب مال را بداند. دوم: به عيب مال راضى شود (3) سوم: در وقت معامله بگويد: اگر مال عيبى داشته باشد، پس نمى‌دهم و تفاوت قيمت هم نمى‌گيرم (4) چهارم (5) : فروشنده در وقت معامله بگويد: اين مال را با هر عيبى كه دارد مى‌فروشم، ولى اگر عيبى را معين كند و بگويد مال را با اين عيب مى‌فروشم و معلوم شود عيب ديگرى هم دارد، خريدار مى‌تواند براى عيبى كه فروشنده معين نكرده مال را پس دهد (6) يا تفاوت بگيرد.

(1) گلپايگانى ، خوئى ، تبريزى ، صافى : در چهار صورت خريدار بواسطۀ عيبى كه در مال است. .

سيستانى : در دو صورت خريدار بواسطۀ عيبى كه در مال است. .

(2) مكارم : در چند صورت با وجود عيب نمى‌تواند معامله را فسخ كند. .

(3) و (4) [صورت دوم و سوم در رساله آيت اللّٰه سيستانى نيست]

(5) سيستانى : دوم. .

(6) خوئى ، تبريزى ، سيستانى : و در صورتى كه نتواند پس دهد تفاوت قيمت بگيرد.

صافى : و اگر پس دادن آن ممكن نيست، تفاوت قيمت بگيرد.

[مسأله 2135]

مسأله 2135 در سه صورت (1) اگر خريدار بفهمد مال عيبى دارد، نمى‌تواند معامله را به هم بزند، ولى مى‌تواند تفاوت قيمت بگيرد (2) : اوّل: آن كه بعد از معامله تغييرى در مال بدهد كه مردم بگويند: به طورى كه خريدارى و تحويل داده شده باقى نمانده است (3) دوم: بعد از معامله بفهمد مال عيب دارد و فقط حقّ برگرداندن آن را ساقط كند (4) سوم: بعد از