احكام خريد و فروش

[احكام خريد و فروش از رساله امام خمينى ره]

«مسأله اختصاصى»
اقسام معاملات

بهجت : معاملات چند قسم مى‌باشد:1 معاملات باطل.2 معاملات مكروه.3 خريد و فروش ميوه.4 معاملۀ سلف.5 خريد و فروش طلا به طلا، يا نقره به نقره. كه تفصيل هر كدام از آنها به ترتيب در مسائل بعدى ذكر خواهد شد.

چيزهايى كه در خريد و فروش مستحبّ است

[مسأله 2051]

مسأله 2051 ياد گرفتن احكام معاملات به قدرى كه مورد احتياج است (1) لازم است، و مستحبّ است (2) فروشنده بين مشتريها در قيمت جنس فرق نگذارد (3) و در قيمت جنس سخت‌گيرى نكند، و كسى كه با او معامله كرده اگر پشيمان شود و از او تقاضا كند كه معامله را به هم بزند بپذيرد

. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) نورى : كه اگر ياد نگيرد ممكن است به حرام بيفتد و معامله باطلى انجام بدهد. .

(2) اراكى : بهتر است. .

(3) اراكى : و مستحبّ است فروشنده و مشترى در قيمت جنس سختگيرى نكنند و اگر يكى از آنان پشيمان شود و از ديگرى تقاضا كند كه معامله را به هم بزند بپذيرد.

نورى : مگر به لحاظ علم و تقوىٰ. .

گلپايگانى ، صافى : مسأله پنج چيز در خريد و فروش مستحبّ است: اوّل: ياد گرفتن احكام آن، بلكه اگر بداند در ميان معاملاتى كه مى‌كند هم معاملۀ حرام و باطل و هم حلال و صحيح است و نتواند تشخيص دهد، واجب است ياد گرفتن احكام آنها يا ترك آن معاملات. حضرت صادق عليه السلام فرمودند: «كسى كه مى‌خواهد خريد و فروش كند، بايد احكام آن را ياد بگيرد و اگر پيش از ياد گرفتن احكام آن، خريد و فروش كند بواسطۀ معامله‌هاى باطل و شبهه‌ناك به هلاكت مى‌افتد» . دوم: آنكه در قيمت جنس بين مشتريها فرق نگذارد مگر به لحاظ علم و تقوى. سوم: آنكه در قيمت جنس سختگيرى نكند. چهارم: آنكه چيزى را كه مى‌فروشد زيادتر بدهد و آنچه را كه مى‌خرد كمتر بگيرد. پنجم: آنكه كسى كه با او معامله كرده، اگر پشيمان شود و از او تقاضا كند كه معامله را به هم بزند، براى به هم زدن معامله حاضر شود.

خوئى : مسأله شخص كاسب سزاوار است احكام خريد و فروش در موارد محلّ ابتلاء را