ياد بگيرد [1]چنانچه از حضرت صادق عليه السلام روايت شده: [2]كسى كه مى‌خواهد خريد و فروش كند، بايد احكام آن را ياد بگيرد و اگر پيش از ياد گرفتن احكام آن خريد و فروش كند، بواسطۀ معامله‌هاى باطل و شبهه‌ناك به هلاكت مى‌افتد. چهار چيز در خريد و فروش مستحبّ است: [3]اوّل: آن كه در قيمت جنس بين مشتريهاى مسلمان فرق نگذارد. دوم: آن كه در قيمت جنس سختگيرى نكند. [4]سوم: آن كه چيزى را كه مى‌فروشد زيادتر بدهد و آنچه را كه مى‌خرد كمتر بگيرد. چهارم: آن كه كسى كه با او معامله كرده، اگر پشيمان شود و از او تقاضا كند كه معامله را به هم بزند، براى به هم زدن معامله حاضر شود.

مكارم : مسأله بر هر مسلمانى واجب است احكام معاملات را به مقدارى كه معمولاً مورد احتياج اوست ياد بگيرد و بر علما واجب است اين احكام را به مردم بياموزند. مستحبّ است فروشنده ميان مشتريها در قيمت جنس فرق نگذارد و سختگيرى نكند، قسم نخورد و اگر مشترى پشيمان شده و از او تقاضاى فسخ معامله را كند، بپذيرد.

[مسأله 2052]

مسأله 2052 اگر انسان نداند (1) معامله‌اى كه كرده صحيح است يا باطل (2) نمى‌تواند در مالى كه گرفته تصرّف نمايد (3) ولى چنانچه در موقع معامله، احكام آن را مى‌دانسته و بعد از معامله شك كند، تصرّف او اشكال ندارد و معامله صحيح است.

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) خوئى ، گلپايگانى ، تبريزى ، صافى ، سيستانى : اگر انسان براى ندانستن مسأله نداند. .

(2) سيستانى : نه در مالى كه گرفته است مى‌تواند تصرّف نمايد و نه در مالى كه تحويل داده است، بلكه بايد مسأله را ياد بگيرد يا احتياط كند هر چند با مصالحه باشد، ولى اگر بداند طرف راضى به تصرّف در آن است، هر چند معامله باطل باشد، تصرّف جايز است.

(3) گلپايگانى ، خوئى ، صافى ، تبريزى : بقيّه مسأله ذكر نشده.