(1) فاضل : مانند خدمتكار. .

(2) [قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام: گلپايگانى ، خوئى ، صافى ، زنجانى و تبريزى نيست]

(3) بهجت : بقيّه مسأله ذكر نشده.

(4) فاضل : مانند كارگران در كارخانه‌ها و مهمانخانه‌ها كه معمولاً كاركنان، غذاى خود را همانجا مى‌خورند فطرۀ آنها بر خودشان است نه بر صاحبكار.

مكارم : مسأله هرگاه انسان كسى را اجير كند و شرط نمايد كه مخارج او را نيز بدهد (مانند خدمتكار) بايد فطرۀ او را هم بدهد. ولى در مورد كارگرانى كه مخارج آنها بر عهدۀ صاحب كار است و اين مخارج جزئى از مزد آنها محسوب مى‌شود، فطرۀ آنها بر صاحب كار واجب نيست، همچنين در مهمانخانه‌ها و مانند آن كه معمول است كاركنان غذاى خود را در همانجا مى‌خورند و اين در حقيقت جزء حقوق آنها محسوب مى‌شود، فطرۀ آنها بر خودشان است، نه بر صاحب‌كار.

سيستانى : مسأله اگر انسان كسى را كه اجير مى‌نمايد مانند بنّا و نجّار و خادم، مخارج او را بدهد به طورى كه نان‌خور او محسوب شود، بايد فطرۀ او را هم بدهد، ولى چنانچه فقط مزد كارش را بدهد، واجب نيست فطرۀ او را بدهد.

مسأله اختصاصى

مكارم : مسأله 1708 مخارج سربازها در سربازخانه‌ها يا ميدان جنگ بر عهدۀ دولت است، ولى فطرۀ آنها بر دولت واجب نيست و اگر شرايط در خودشان جمع است بايد زكات فطره خود را بدهند.

[مسأله 2013]

مسأله 2013 اگر كسى بعد از غروب شب (1) عيد فطر بميرد، بايد فطرۀ او و عيالاتش را (2) از مال او بدهند، ولى اگر پيش از غروب (3) بميرد، واجب نيست فطرۀ او و عيالاتش را (4) از مال او بدهند (5)

(1) گلپايگانى ، صافى : بعد از مغرب. .

(2) بهجت : فطرۀ او و افراد تحت تكفل او را. .

(3) گلپايگانى ، صافى : پيش از مغرب. .

(4) بهجت : فطرۀ او و خانواده‌اش را. .

(5) زنجانى : همچنين اگر يكى از عيالات انسان بعد از غروب شب عيد فطر بميرد، پرداخت فطرۀ او بر انسان واجب است، ولى اگر پيش از غروب بميرد، لازم نيست فطره او را بپردازد.

مكارم : و در صورتى كه عيالاتش داراى شرايط وجوب فطره هستند خودشان بايد زكات فطره را بپردازند.

سيستانى : مسأله اگر پيش از غروب شب عيد فطر بميرد، واجب نيست فطرۀ او و عيالاتش را از مال او بدهند، ولى اگر بعد از غروب بميرد، مشهور فرموده‌اند بايد فطرۀ او و عيالاتش را از مال او بدهند، ولى اين حكم خالى از اشكال نيست و مقتضاى احتياط ترك نشود.

مصرف زكات فطره

[مسأله 2014]

مسأله 2014 اگر زكات فطره را به يكى از هشت مصرفى كه سابقاً (1) براى زكات مال گفته شد برسانند كافى است (2) ولى احتياط مستحبّ (3) آن است كه فقط به فقراى شيعه بدهد (4)