مسأله 2006 اگر فطرۀ انسان بر كسى واجب باشد و او فطره را ندهد (1) بر خود انسان واجب نمىشود (2)
(1) سيستانى : يا نتواند بدهد، بر خود انسان بنا بر احتياط، واجب مىشود چنانچه داراى شرايط گذشته در مسأله [1991]باشد، فطره خويش را بدهد.
(2) گلپايگانى ، صافى : مگر آن كه شخص غنى نانخور فقير باشد كه در اين صورت احتياط لازم آن است كه غنى فطرۀ خود را بدهد.
مكارم : احتياط واجب آن است كه اگر مىتواند خودش بدهد.
[مسأله 2007]
مسأله 2007 اگر كسى كه فطرۀ او بر ديگرى واجب است خودش فطره را بدهد، از كسى كه فطره بر او واجب شده ساقط نمىشود (1)
(1) فاضل ، مكارم : مگر اين كه با اذن و اجازۀ طرف باشد.
بهجت : بنا بر أحوط؛ مگر اين كه با اذن مكلّف و به قصد نيابت از او باشد، كه كفايت آن بعيد نيست.
زنجانى : ولى اگر از طرف كسى كه فطره بر او واجب شده با اجازۀ او بدهد، كفايت مىكند.
[مسأله 2008]
مسأله 2008 زنى كه شوهرش مخارج او را نمىدهد، چنانچه نانخور كس ديگر باشد، فطرهاش بر آن كس واجب است (1) و اگر نانخور كس ديگر نيست، در صورتى كه فقير نباشد، بايد فطرۀ خود را بدهد (2)
اين مسأله در رسالۀ آيت اللّٰه سيستانى نيست
(1) مكارم : و اگر زن غنى است و از مال خود خرج مىكند بايد شخصاً فطره را بدهد.
(2) بهجت : و اگر از روى شدّت احتياج شوهر، زن به او انفاق مىكند، فطرۀ او نيز بر زن واجب است، ولى اگر شوهر با همين سختى فطرۀ زن را بدهد ساقط شدن فطره از گردنِ زن خالى از وجه نيست.
[مسأله 2009]
مسأله 2009 كسى كه سيّد نيست نمىتواند به سيّد فطره بدهد حتى اگر سيّدى نانخور او باشد نمىتواند فطرۀ او را به سيّد ديگر بدهد.
مكارم : مسأله كسى كه سيّد است نمىتواند زكات فطره از غير سيد بگيرد.
[مسأله 2010]
مسأله 2010 فطرۀ طفلى كه از مادر يا دايه شير مىخورد، بر كسى است كه مخارج مادر يا دايه را مىدهد. ولى اگر مادر يا دايه مخارج خود را از مال طفل برمىدارد فطرۀ طفل بر كسى واجب نيست (1)
(1) زنجانى : ولى فطره مادر يا دايه بنا بر احتياط واجب از مال طفل برداشته مىشود.
[مسأله 2011]
مسأله 2011 انسان اگر چه مخارج عيالاتش را (1) از مال حرام بدهد، بايد فطرۀ آنان را از مال حلال بدهد
. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه فاضل نيست
(1) بهجت : مخارج افراد تحت تكفل خود را. .
[مسأله 2012]
مسأله 2012 اگر انسان كسى را اجير نمايد و شرط كند كه مخارج او را بدهد (1) در صورتى كه به شرط خود عمل كند و نانخور او حساب شود (2) بايد فطرۀ او را هم بدهد (3) ولى چنانچه شرط كند كه مقدار مخارج او را بدهد و مثلاً پولى براى مخارجش بدهد، دادن فطرۀ او واجب نيست (4)