بهجت : اگر چيزى از زكات زياد آمده باشد، در صورتى كه باز گرداندن به صاحب مال يا نايب او مشقّت داشته باشد بايد آن را به حاكم شرع بدهد و بگويد آن چيز زكات است و اگر به حاكم شرع هم ممكن نشد به مؤمنين عادل مى‌دهد كه آنها به مصرف زكات برسانند. و اگر آن هم ممكن نشد، خودش مى‌تواند آن را در موارد مصرف زكات صرف كند.

مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسأله 1940

شرايط كسانى كه مستحقّ زكاتند

[مسأله 1942]

مسأله 1942 كسى كه زكات مى‌گيرد بايد شيعۀ دوازده امامى باشد، و اگر از راه شرعى شيعه بودن كسى ثابت شود و به او زكات بدهد، و زكات تلف شود بعد معلوم شود شيعه نبوده، لازم نيست دوباره زكات بدهد.

اراكى : مسأله كسى كه زكات مى‌گيرد بايد شيعۀ دوازده امامى باشد و اگر شيعه بودن كسى ثابت شود و به او زكات بدهد، و بعد معلوم شود شيعه نبوده، بايد دوباره زكات بدهد.

خوئى ، گلپايگانى ، صافى ، تبريزى : اگر انسان كسى را شيعه بداند. .

زنجانى : مسأله به كسى مى‌توان زكات داد كه شيعۀ دوازده امامى باشد، ولى در مصرف سوم (كارگزاران زكات) و مصرف چهارم (تقويت ايمان مسلمانان) و نيز در جهاد مشروع، شيعۀ دوازده امامى بودنِ گيرندۀ زكات لازم نيست؛ بنا بر اين كارگزاران زكات مى‌توانند غير شيعه بلكه غير مسلمان بوده و نيز در جهاد مشروع ممكن است از غير شيعه يا غير مسلمان بهره گرفته شود كه در اين صورت هزينه اين افراد را مى‌توان از زكات پرداخت كرد، ولى در تحصيل حجّ بايد زكات را به شيعه دوازده امامى داد تا حجّ بجا آورد.

مكارم : مسأله مستحقين زكات بايد شرائط زير را داشته باشند: اوّل: ايمان به خدا و پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم و ائمۀ دوازده‌گانه عليهم السلام. [بقيۀ شرايط در ذيل مسائل بعد آمده است]

بهجت : مسأله مستحقّ زكات بايد مؤمن (شيعه) باشد مگر مورد چهارم و هفتم از مصارف زكات، كه شرايط خاص خود را دارد.

سيستانى : مسأله كسى كه مالك مى‌تواند زكات خود را به او بدهد بايد شيعۀ دوازده امامى باشد، و اگر انسان كسى را شيعه بداند و به او زكات بدهد، بعد معلوم شود شيعه نبوده، بايد دوباره زكات بدهد حتّى اگر تحقيق كرده باشد يا به حجّت شرعى استناد كرده باشد، بنا بر احتياط واجب.

[مسأله 1943]

مسأله 1943 اگر طفل يا ديوانه‌اى از شيعه فقير باشد، انسان مى‌تواند به ولىّ او زكات بدهد (1) به قصد اين كه آنچه را مى‌دهد ملك طفل يا ديوانه باشد (2)

(1) بهجت : كه به مصرف او برساند.

(2) سيستانى : و مى‌تواند خودش يا به وسيلۀ يك نفر امين، زكات را به مصرف طفل يا ديوانه برساند و بايد موقعى كه زكات به مصرف آنان مى‌رسد، نيّت زكات كند.