از بابت زكات حساب كند ولى اگر پرداخت زكات وى مقيّد به همان مصرف نباشد، مثلاً مى‌خواسته زكات خود را به اين شخص بدهد و مقيّد نبوده كه حتماً از مصرف فقرا به وى بدهد، در اين صورت زكات وى پرداخته شده و نمى‌تواند آن را پس بگيرد.

[مسأله 1939]

مسأله 1939 كسى كه بدهكار است و نمى‌تواند (1) بدهى خود را بدهد اگر چه فقير نباشد، انسان مى‌تواند طلبى را كه از او دارد، بابت زكات حساب كند (2)

اين مسأله، در رسالۀ آيات عظام: مكارم و بهجت نيست

(1) زنجانى : نمى‌تواند فعلاً. .

(2) زنجانى : و در مسأله [1933]گفته شد كه اگر اميدى به پرداخت زكات از سوى بدهكار در آينده هم نباشد، نمى‌تواند طلبش را بابت زكات حساب كند.

[مسأله 1940]

مسأله 1940 مسافرى كه خرجى او تمام شده، يا مركبش از كار افتاده، (1) چنانچه سفر او سفر معصيت نباشد (2) و نتواند با قرض كردن يا فروختن چيزى خود را به مقصد برساند، (3) اگر چه در وطن خود فقير نباشد، مى‌تواند زكات بگيرد (4) ولى اگر بتواند در جاى ديگر با قرض كردن يا فروختن چيزى مخارج سفر خود را (5) فراهم كند، فقط به مقدارى كه به آنجا برسد، مى‌تواند زكات بگيرد (6)

(1) مكارم : يا اموالش به سرقت رفته. .

(2) گلپايگانى ، صافى : و خود او هم در معصيت نباشد. .

(3) زنجانى : خود را به محلّى كه بايد برود برساند. .

(4) مكارم : و لازم نيست بعد از رسيدن به وطن مقدارى را كه از باب زكات گرفته برگرداند ولى اگر بعد از رسيدن به وطن چيزى از زكات زياد آمده باشد بايد آن را به حاكم شرع بدهد و بگويد زكات است.

(5) بهجت : مخارج بقيۀ سفر خود را. .

(6) سيستانى : و بنا بر احتياط واجب اگر بتواند با فروش يا اجارۀ مالى در وطن خود، خرج راه را تهيّه كند، نبايد زكات بگيرد.

[مسأله 1941]

مسأله 1941 مسافرى كه در سفر درمانده شده و زكات گرفته، بعد از آنكه به وطنش رسيد، اگر چيزى از زكات زياد آمده باشد، در صورتى كه بدون مشقّت نتواند بقيّه را به صاحب مال يا نائب او برساند بايد آن را به حاكم شرع بدهد و بگويد آن چيز، زكات است (1)

(1) خوئى ، اراكى ، گلپايگانى ، صافى ، تبريزى : اگر چيزى از زكات زياد آمده باشد، بايد ( گلپايگانى ، صافى : بنا بر احتياط لازم) آن را به حاكم شرع بدهد و بگويد آن چيز، زكات است.

زنجانى : اگر چيزى از زكات زياد آمده باشد، بايد آن را به مصرف زكات برساند.

فاضل : اگر چيزى از زكات زياد آمد، بايد آن را به مجتهد جامع الشرائط بدهد و بگويد آن چيز، زكات است.

سيستانى : اگر چيزى از زكات زياد آمده باشد، چنانچه نتواند آن را به دهندۀ زكات برساند بايد به حاكم شرع برساند و بگويد آن چيز، زكات است.