واژۀ«تَقْعُدَ»كه از مادّۀ«قعود»(نشستن)است،گاهى كنايه از توقف كارى و يا از كار افتادن به‌كاررفته‌است ،چنان كه در آيۀ 29 سورۀ اسراء مى‌خوانيم[*]«...دست خود را فوق‌العاده گشاده مدار كه سبب شود از كار بمانى و مورد سرزنش قرار گيرى»فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً.(ج 72/12-73 و 90.)

قعود:(آل عمران191/.)[**]

به معنى«نشستن»است و در معانى اين ماده در پيش سخن گفتيم.در آيۀ مورد بحث اين كلمه نيز به‌كاررفته‌است ،مى‌فرمايد:«خردمندان آنها هستند كه خدا را در حال قيام و قعود و آنگاه كه بر پهلو خوابيده‌اند ياد مى‌كنند...»قِيٰاماً وَ قُعُوداً وَ عَلىٰ جُنُوبِهِمْآل عمران191/.

نقشۀ شگفت‌انگيزى كه در گوشه و كنار اين جهان و در پهنۀ هستى به چشم مى‌خورد آن‌چنان قلوب صاحبان خرد را به خود جذب مى‌كند كه در جميع حالات خود،چه ايستاده و چه نشسته و يا در حالى كه در بستر آرميده و به پهلو خوابيده‌اند به ياد پديدآورندۀ اين نظام و اسرار شگرف آن مى‌اندازد.

در ادامۀ اين آيه،اشاره به«تفكّر»شده است،يعنى تنها يادآورى خدا كافى نيست، آنگاه اين يادآورى ثمرات ارزنده خواهد داشت كه آميخته با تفكّر باشد،همان‌طور كه تفكر در خلقت آسمانها و زمين اگر آميخته با ياد خدا نباشد،نيز به جايى نمى‌رسد.چه بسيارند دانشمندانى كه در مطالعات فلكى خود و تفكر مربوط به خلقت كرات آسمانى اين نظام

[*]...وَ لاٰ تَبْسُطْهٰا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً.اسراء29/.

[**]اَلَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللّٰهَ قِيٰاماً وَ قُعُوداً وَ عَلىٰ جُنُوبِهِمْ ...آل عمران191/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3