قعيد:(ق17/.)[*]

از مادّۀ«قعود»به معنى«نشسته»است.ولى گاهى به معنى«ملازم و مراقب»به كار رفته،چنان كه آيۀ مورد بحث مى‌گويد:«به خاطر بياوريد هنگامى كه دو فرشتۀ راست و چپ كه ملازم و مراقب انسان هستند،اعمال او را دريافت مى‌دارند»ق17/.

يعنى علاوه بر احاطۀ علمى خداوند به ظاهر و باطن انسان،دو فرشته نيز مأمور حفظ و نگاهدارى حساب اعمال اويند كه از طرف راست و چپ از او مراقبت مى‌كنند،پيوسته با او هستند و لحظه‌اى جدا نمى‌شوند و اعمال او را گرفته و ضبط مى‌كنند،تا از اين طريق اتمام حجت بيشترى شود و تأكيدى باشد بر مسئله نگاهدارى حساب اعمال.

و به تعبير ديگر مفهوم آيه اين نيست كه اين دو فرشته در سمت راست و چپ انسان نشسته‌اند،زيرا انسان گاه نشسته است و گاه در حال راه رفتن،بلكه اين تعبير كنايه از آن است كه اين دو همواره با انسانند و مترصد اعمال او مى‌باشند.

اين احتمال نيز داده شده است كه آن دو بر شانۀ راست و چپ،يا دندان انياب راست و چپ انسان هميشه نشسته‌اند و اعمال او را ثبت مى‌كنند و در بعضى از روايات غير معروف نيز اشاره‌اى به اين معنى ديده مى‌شود[1].

قابل توجه اين كه در روايات اسلامى آمده است كه فرشتۀ سمت راست،نويسندۀ حسنات است و فرشتۀ سمت چپ نويسندۀ سيّئات،و فرشتۀ اوّل فرماندۀ فرشتۀ دوم است.

(ج 247/22.)

[*]إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيٰانِ عَنِ الْيَمِينِ وَ عَنِ الشِّمٰالِ قَعِيدٌ.ق17/.

[1] بحار الانوار،ج 186/59،روايت 32.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3