از مادّۀ«قضاء»در اصل به معنى«جدا ساختن چيزى»است يا با عمل
و يا با سخن،و بعضى گفتهاند در اصل به معنى پايان دادن چيزى است و هر دو معنى در
واقع قريب الافق مىباشند.
قرطبى در تفسيرش شش معنى براى آن ذكر كرده:
«قضاء»به معنى«امر و فرمان»،مانند آيۀ مورد بحث:وَ قَضىٰ رَبُّكَ أَلاّٰ
تَعْبُدُوا إِلاّٰ إِيّٰاهُ ...
اسراء23/.
«قضاء»به معنى«خلق»،مانند:فَقَضٰاهُنَّ سَبْعَ
سَمٰاوٰاتٍ فِي يَوْمَيْنِ ...«خداوند
جهان را به صورت هفت آسمان،در دو دوران آفريد»فصلت12/.
«هنگامى كه كارى را اراده كند به آن مىگويد موجود باش،آن هم موجود
مىشود» آل عمران47/.
«قضاء»به معنى«عهد»،مانند:إِذْ قَضَيْنٰا إِلىٰ
مُوسَى الْأَمْرَ...«هنگامى كه از موسى
[*]وَ قَضىٰ رَبُّكَ
أَلاّٰ تَعْبُدُوا إِلاّٰ إِيّٰاهُ وَ بِالْوٰالِدَيْنِ
إِحْسٰاناً...«پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستيد وبه پدر و
مادر نيكى كنيد...»اسراء23/.
نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 704