نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 49
جالوت
و لشكريانش نيست...»بقره249/.
به هر حال،آيۀ مورد بحث،كه جملۀ«يُطيقُونَهُ»در آن به
كار رفته مربوط به احكام روزه است،مىفرمايد:«چند روز معدودى را(بايد روزه بداريد)و
كسانى كه از شما بيمار يا مسافر باشند روزهاى ديگرى را(به جاى آن روزه بگيرند)و بر
كسانى كه قدرت انجام آن را ندارند(همچون بيماران مزمن و پير مردان و پير زنان)لازم
است كفاره بدهند،مسكينى را اطعام كنند...»بقره184/.
در اين آيه با توجه به اين كه ضمير آخر«يُطيقُونَهُ»به روزه برمىگردد
مفهومش اين است كه براى انجام روزه نهايت توانايى خود را بايد به كار برند يعنى
شديدا به زحمت بيفتند و اين در مورد پيران و بيماران غير قابل علاج مىباشد،بنابراين
آنها از حكم روزه معافند و تنها به جاى آن فديه مىپردازند(ولى بيمارانى كه بهبود
مىيابند موظفند روزه را بگيرند).
به هر حال حكم بالا نسخ نشده و امروز هم به قوت خود باقى است و اين
كه بعضى گفتهاند روزه در آغاز به صورت واجب تخييرى بوده و مردم مىتوانستند روزه
بگيرند و يا فديه بدهند با قرائن موجود در آيه نمىسازد و دليلى برآن نداريم.(ج
625/1.)
بر وزن«قول»به معنى«امكانات و توانايى مالى»آمده
است،بنابراين«أُولُوا الطَّوْلِ»در آيۀ مورد بحث به معنى
كسانى است كه داراى قدرت مادى كافى براى حضور در ميدان جنگ هستند،ولى در عين حال
مايل بودهاند در صف افراد ناتوان،يعنى آنها كه از نظر جسمى يا مالى توانايى جهاد
نداشتهاند،بمانند.
اصل اين كلمه از«طول»(بر وزن نور)كه ضد«عرض»است گرفته شده و تناسب
اين
[*]اِسْتَأْذَنَكَ أُولُوا
الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَ قٰالُوا...«...كسانى كه از آنها(گروه
منافقان)توانايى دارند از تواجازه مىخواهند و مىگويند:(بگذار ما با
قاعدين-آنها كه از جهاد معافند-بوده باشيم)»توبه86/.
نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 49