اين‌همه هشدارى است به انسان درزمينۀ فناى اين جهان،تا آن را سراى جاويدان خود نداند،به آن دل نبندد،به خاطر آن آلودۀ هزاران گناه نشود.(ج 209/26-210.)

فاطر:(ابراهيم10/.)[*]

گرچه در اصل به معنى«شكافنده»است،ولى در آيۀ مورد بحث كه مى‌گويد:

«آيا در وجود خدايى كه آفرينندۀ آسمانها و زمين است شكى است؟»،كنايه از «آفريننده»مى‌باشد،آفريننده‌اى كه با برنامۀ حساب‌شده‌اش چيزى را مى‌آفريند و سپس آن را حفظ و نگهدارى مى‌كند،گويى ظلمت عدم با نور هستى به بركت وجودش از هم شكافته مى‌شود،همان گونه كه سپيدۀ صبح پردۀ تاريك شب را مى‌درد و همان گونه كه شكوفۀ خرما غلافش را از هم مى‌شكافد و خوشۀ نخل از آن سر بر مى‌آورد و لذا عرب به آن «فطر»(بر وزن شتر)مى‌گويد.اين احتمال نيز وجود دارد كه«فاطر»اشاره به شكافتن تودۀ ابتدائى مادۀ جهان باشد كه در علوم روز مى‌خوانيم كه مجموع مادۀ عالم يك واحد به هم پيوسته بود،سپس شكافته شد و كرات آشكار گشت.

در آيۀ 14 سورۀ انعام،هنگامى كه سخن از آفرينش آسمان و زمين به ميان آورده، خدا را به عنوان«فاطر»معرفى مى‌كند،مى‌فرمايد[**]:«به آنها بگو آيا غير خدا را ولى و سرپرست و پناهگاه خود انتخاب كنم؟در حالى كه او آفرينندۀ آسمانها و زمين و روزى‌دهندۀ همۀ موجودات است بدون اين كه خود نيازى به روزى داشته باشد».

از ابن عباس نقل شده كه مى‌گويد:معنى«فٰاطِرِ السَّمٰاوٰاتِ وَ الْأَرْضِ»را آنگاه فهميدم كه

[*]قٰالَتْ رُسُلُهُمْ أَ فِي اللّٰهِ شَكٌّ فٰاطِرِ السَّمٰاوٰاتِ وَ الْأَرْضِ ...«پيامبرانشان به آنان گفتند آيا در وجود خدايىكه آفرينندۀ آسمانها و زمين است شكى است؟»ابراهيم10/.

[**]قُلْ أَ غَيْرَ اللّٰهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فٰاطِرِ السَّمٰاوٰاتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ يُطْعِمُ وَ لاٰ يُطْعَمُ ...انعام14/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3