ف ج ج

فجّ:(حج27/.)[*]

در اصل به معنى«فاصلۀ ميان دو كوه»و يا به عبارتى،دره‌اى است كه در ميان دو كوه قرار دارد و سپس به جاده‌هاى وسيع اطلاق شده است.

تعبير به مِنْ كُلِّ فَجّ عَميقٍ در آيۀ مورد بحث اشاره به اين است كه نه فقط از راههاى نزديك،بلكه از راههاى دور نيز بايد به‌سوى اين مقصد،يعنى خانۀ خدا حركت كنند (كلمۀ كُلّ در اين جا به معنى استقراء و فراگيرى نيست،بلكه به معنى كثرت است و واژۀ عميق نيز به معنى«دور»است).جمع فجّ«فجاج»(بر وزن فراج)است كه در سورۀ نوح، آيۀ 20 به آن اشاره شده است[**].(ج 69/14-70،ج 79/25.)

ف ج ر

فَجَّرنا:(يس34/.)[***]

از«تفجير»و در اصل از ريشۀ«فجر»گرفته شده كه به معنى«ايجاد شكاف وسيع» است،خواه شكافتن زمين براثر چشمه‌ها باشد و يا شكافتن افق براثر نور صبحگاهان و يا

[*]وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجٰالاً وَ عَلىٰ كُلِّ ضٰامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ .«و مردم رادعوت عمومى به حج كن تا پياده و سواره بر مركبهاى لاغر از هر راه دور( به‌سوى خانۀ خدا)بيايند»حج27/.

[**]وَ اللّٰهُ جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ بِسٰاطاً،لِتَسْلُكُوا مِنْهٰا سُبُلاً فِجٰاجاً.«و خداوند زمين را براى شما فرشگسترده‌اى قرار داد تا از راههاى وسيع و دره‌هاى آن بگذريد(و به هر نقطه مى‌خواهيد برويد)»نوح19/و 20.

[***]وَ جَعَلْنٰا فِيهٰا جَنّٰاتٍ مِنْ نَخِيلٍ وَ أَعْنٰابٍ وَ فَجَّرْنٰا فِيهٰا مِنَ الْعُيُونِ .«و در آن باغهايى از نخلها وانگورها قرار داديم و چشمه‌هايى از آن بيرون فرستاديم»يس34/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3