نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 356
اين
جملۀ اخير كه مىگويد«خودتان حاضر نيستيد اموال غير طيب را قبول كنيد مگر با
اغماض و كراهت»دليل بر اين نيست كه منظور منحصرا پاكى ظاهرى باشد،زيرا افراد با
ايمان هم حاضر نيستند اموالى را كه از نظر ظاهرى آلوده و يا بىارزش باشد بپذيرند
و هم اموال شبهه ناك و مكروه،مگر با چشمپوشى و كراهت.
بعضى از مردم عادت كردهاند هميشه از اموال بىارزش و آنچه تقريبا
از مصرف افتاده است و قابل استفادۀ خودشان نيست انفاق كنند و اين گونه
انفاقها نه موجب تربيت معنوى و پرورش روح انسانى در انفاقكننده است و نه سود
چندانى به حال نيازمندان دارد،بلكه يك نوع اهانت و تحقير نسبت به آنها محسوب مىشود
اين جمله صريحا مردم را از اين كار نهى مىكند و مىگويد:چگونه از اين گونه اموال
انفاق مىكنيد در حالى كه خودتان حاضر به پذيرش آن نيستيد،مگر از روى كراهت و چشمپوشى!(ج
248/2.)
در اصل به معنى«پوشاندن»است و اگر به اندوه،«غم»گفته مىشود ازاينجهت
است كه گويى قلب انسان را در پوشش خود قرار مىدهد.شاعر مىگويد:لَيْلَةٌ
غَمّىٰ طامِسٌ هٰالُها.«شبى تار و غمبار كه هاله و هلالش مستور
است[**]».
به هر حال،آيۀ مورد بحث از ماجراى جنگ احد سخن مىگويد و
خداوند صحنۀ پايان احد را به مسلمانان يادآورى مىكند و مىفرمايد به خاطر
بياوريد هنگامى را كه به هر طرف پراكنده مىشديد و فرار مىكرديد و هيچ نگاه به
عقب سر نمىكرديد كه ساير برادران شما در چه حالند،در حالى كه پيامبر از پشت سر
فرياد مىزد:الىّ عباد اللّه الى عباد اللّه فانّى
[*]...فَأَثٰابَكُمْ
غَمًّا بِغَمٍّ ...«...سپس اندوهها يكى پس از ديگرى بهسوى شما روى
آورد...»آل عمران153/.