نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 355
«و
هنگامى كه مشركان از كنار جمع مؤمنان مىگذشتند آنها را با اشارات(چشم و ابرو)مورد
سخريه قرار مىدادند»و با اين علامات و اشارات مىگفتند:اين بىسروپاها را ببينيد
كه مقربان درگاه خدا شدهاند اين آستين پارهها و پابرهنهها را تماشا كنيد كه
مدعى نزول وحى الهى بر آنها هستند و اين گروه نادان را بنگريد كه مىگويند استخوان
پوسيده و خاك شده بار ديگر به حيات و زندگى برمىگردد!و امثال اين سخنان زشت و بىمحتوا
.
به نظر مىرسد كه خندۀ آشكار مشركان در زمانى بود كه مؤمنان
از كنار جمع آنها مىگذشتند و اشارات سخريهآميز آنها زمانى بوده كه به عكس آنها
از كنار جمع مؤمنان مىگذشتند و چون در ميان آن جمع نمىتوانستند به آسانى مسخره
كنند با اشارت چشم و ابرو مطالب را به يكديگر حالى مىكردند،ولى آنجا كه مركز تجمع
مشركان بود و مسلمانان از كنار آنها مىگذشتند آزادى و جسارت بيشترى داشتند.
اينها همه در برخوردشان با مؤمنان بود،در جلسات خصوصى نيز همين
برنامه را بازگو مىكردند و سخريهها را غيابا ادامه مىدادند.(ج 284/26-285.)
از مادّۀ«غمض»(بر وزن شمس)به طورى راغب در مفردات مىگويد به
معنى پلك چشم را بر هم نهادن و چشم خود را بستن است(چشمپوشى).سپس
واژۀ«غمض»براى سهل انگارى و غفلت استعاره گرفته شده است.
در آيۀ مورد بحث چگونگى مالى كه بايد انفاق شود بيان مىدارد
و خداوند به مردم با ايمان دستور مىدهد كه از طيبات اموال خود انفاق كنيد«و به
سراغ قسمتهاى ناپاك نرويد تا از آن انفاق كنيد در حالى كه خود شما(به هنگام پذيرش
اموال)حاضر نيستيد آنها را بپذيريد مگر از روى اغماض و كراهت...»وَ لَسْتُمْ بِآخِذِيهِ إِلاّٰ
أَنْ تُغْمِضُوا فِيهِبقره267/.