نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 309
اين
فرمان حتمى خدا در مورد اين گروه مغرور و طغيانگر است كه بايد همگى در همان رود
عظيم نيل كه تمام ثروت و قدرتشان از آن سرچشمه مىگرفت دفن شوند و عامل حياتشان با
يك فرمان الهى تبديل به عامل مرگشان گردد.(ج 174/21-175.)
از مادّۀ«غرم»(بر وزن جرم)به معنى زيانى است كه بدون جهت
دامن انسان را مىگيرد و«غريم»به طلبكار و بدهكار هر دو اطلاق مىشود.
آيۀ مورد بحث كه مسلما بعد از آيۀ وجوب اخذ زكات نازل شده،مصارف
گوناگون زكات را بيان مىكند،يكى از موارد تخصيص،سهمى از زكات
دربارۀ«غارمين»يعنى بدهكاران است(اداى دين بدهكاران)،كسانى كه بدون جرم و
تقصير زير بار بدهكارى مانده و از اداى آن عاجز شدهاند مشروط بر اين كه اطمينان
داشته باشيم كه آن را در مورد اداى دين خود مصرف مىكنند.
اين آيه در هشت مورد مصرف سهم زكات را خلاصه كرده است:
1 و 2-فقرا و مساكين.3-عاملان( جمعآورىكنندگان زكات).4-مؤلّفة
قلوبهم (كسانى كه انگيزه معنوى نيرومندى براى پيشبرد اهداف اسلامى ندارند و با
تشويق مالى مىتوان تأليف قلب و جلب محبت آنان را كرد)5-آزاد ساختن بردگان.6-اداى
دين بدهكاران(و الغارمين).7-در راه خدا.8-واماندگان در راه.(ج 4/8-5.)