علم اليقين:(تكاثر5/.)[*]

آن است كه انسان از دلايل مختلف به چيزى ايمان آورد مانند كسى كه با مشاهدۀ دود، ايمان به وجود آتش پيدا كند.

براى«يقين»مراتبى است كه در آن سه مرحله ذكر شده است[1]:اوّل«علم اليقين»كه در بالا به اختصار گفته شد.دوم،«عين اليقين»(تكاثر7/.)و آن در جايى است كه انسان به مرحلۀ مشاهده مى‌رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده مى‌كند.سوم،«حق اليقين» (واقعه95/.)و آن همانند كسى است كه وارد در آتش شود و سوزش آن را لمس كند و به صفات آتش متصف شود و اين بالاترين مرحلۀ يقين است.(ج 284/27.)

تعليم و تزكيه:(جمعه2/.)[**]

نكتۀ جالب توجه اين كه در بعضى از آيات قرآن«تزكيه»مقدم بر«تعليم»و در بعضى «تعليم»مقدم بر«تزكيه»شمرده شده،يعنى از چهار مورد،سه مورد تربيت بر تعليم مقدم است و در يك مورد تعليم بر تربيت مقدم.

اين تعبير ضمن اين كه نشان مى‌دهد اين دو امر در يكديگر تأثير متقابل دارند(اخلاق زاييدۀ علم است همان گونه كه علم زاييدۀ اخلاق است)اصالت تربيت را مشخص مى‌سازد،البته منظور علوم حقيقى است نه اصطلاحى در لباس علم.

آرى پيامبر(ص)آمده است كه انسانها را هم درزمينۀ علم و دانش و هم اخلاق و عمل،پرورش دهد تا به‌وسيلۀ اين دو بال بر اوج آسمان سعادت،پرواز كنند و مسير الى اللّه را پيش گيرند و به مقام قرب او نايل شوند.(ج 107/24.)

[*]كَلاّٰ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ .«چنان نيست كه شما خيال مى‌كنيد اگر شما علم اليقين(به آخرت)داشتيد»تكاثر5/.

[1] بحار الانوار،ج 143/70.

[**]...وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتٰابَ وَ الْحِكْمَةَ ...«...و آنها را پاكيزه كند و كتاب و حكمتبياموزد...»جمعه2/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3