شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه - شریعتمداری، جعفر

نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 208

اطراف يك چيز محكم است و به‌همين‌جهت گره زدن دو سر طناب را«عقد»مى‌گويند و گاهى به همين مناسبت در امور معنوى نيز به كار مى‌رود و هرگونه پيمان محكمى را عقد نيز مى‌گويند.در بخشى از آيۀ مورد بحث از سوگندهايى ياد مى‌كند كه از روى اراده و تصميم و به طور جدّى ياد مى‌شود،مى‌گويد:«خداوند شما را در برابر چنين سوگندهايى كه گرۀ آن را محكم كرده‌ايد مؤاخذه مى‌كند و شما را موظف به عمل كردن به آن مى‌سازد»وَ لٰكِنْ يُؤٰاخِذُكُمْ بِمٰا عَقَّدْتُمُ الْأَيْمٰانَمائده89/.در اين آيه،منظور از عقد ايمان(بستن سوگندها)همان تصميم جدّى بر كارى است كه برطبق سوگند انجام مى‌گيرد،البته جدّى بودن سوگند به تنهايى براى صحت آن كافى نيست،بلكه بايد محتواى سوگند لااقل يك امر مباح بوده باشد و بايد دانست كه سوگند جز به نام خدا معتبر نيست.

(ج 64/5.)

عقود:(مائده1/.)[*]

جمع«عقد»و پيرامون معانى«عقد»در بالا سخن گفتيم،از جمله اشاره كرديم كه به هرگونه عهد و پيمان،«عقد»گفته مى‌شود،منتها طبق تصريح جمعى از فقها و مفسران، عقد مفهومى محدودتر از عهد دارد،زيرا عقد به پيمانهايى گفته مى‌شود كه استحكام كافى دارد،نه به هر پيمان و اگر در بعضى از روايات و عبارات مفسران،«عقد»و«عهد»به يك معنى آمده است منافات با آنچه گفتيم ندارد،زيرا منظور تفسير اجمالى اين دو كلمه بوده نه بيان جزئيات آن[**].

در تفسير«روح المعانى»از راغب چنين نقل شده كه«عقد»با توجه به وضع طرفين، سه نوع است.

گاهى عقد در ميان خدا و بنده،و گاهى در ميان انسان و خودش،و گاهى در ميان او و

[*]يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ...«اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد به پيمانها و قراردادها وفاكنيد...»مائده1/.

[**] دربارۀ لزوم و اهميّت وفاى به عهد و پيمان و روايات رسيده در اين زمينه،رجوع شود به جلدچهارم،تفسير نمونه،صفحه 242 به بعد.

نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 208

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست