نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 17
منتها
براى اين كه بعضى از اطلاق اين حكم چنين استفاده نكنند كه مىتوان از هر نوع غذاى
پست و كمارزشى براى كفاره استفاده كرد،تصريح مىكند كه اين غذا بايد لااقل يك
غذاى حدّ متوسط بوده باشد كه معمولا در خانوادۀ خود از آن تغذيه مىكنيد،البته
ظاهر اين تعبير،حد متوسط از نظر كيفيت است ولى ممكن است هم اشاره به كيفيت و هم
مقدار و كميت بوده باشد،چنان كه در روايتى از امام باقر(ع)حد وسط در كميت نقل شده
كه مفهوم آنها بازگشت به حد وسط در هر دو قسمت مىكند[1].
ناگفته پيداست كه مسئله حد وسط در دو قسمت به اختلاف شهرها و
آباديها و زمانها متفاوت خواهد بود.اين احتمال نيز داده شده است كه اوسط به معنى
خوب و عالى است، زيرا يكى از معانى اوسط عالى است،چنان كه در آيه 28 سورۀ
قلم مىخوانيم:قٰالَ أَوْسَطُهُمْ ...«بهترين و عادلترينشان
به آنها گفت...».(ج 64/5-65.)
واژۀ«طعام»به معنى هرچه خورده شود و قوت به حساب آيد مىباشد
ولى منظور از طعام در آيۀ مورد بحث،گندم و ساير حبوب است،حال ببينيم منظور
از«طعام اهل كتاب» كه در اين آيه حلال شمرده شده است چيست؟ بيشتر مفسران و
دانشمندان اهل سنت معتقدند كه هر نوع طعامى را شامل مىشود، خواه گوشت حيواناتى
باشد كه به دست خود آنها ذبح شده و يا غير آن،ولى اكثريت قاطع مفسران و فقهاى شيعه
بر اين عقيدهاند كه منظور از آن،غير از گوشتهايى است كه ذبيحه آنها باشد،تنها
عدۀ كمى از دانشمندان شيعه پيرو نظريۀ اوّلند.
روايات متعددى كه از امامان(ع)نقل شده،اين مطلب را تأييد مىكند كه
منظور از طعام در اين آيه،غير ذبيحههاى اهل كتاب است.