نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 112
معمولا
كنايه از كم و كوتاه بودن آن است.
در روايتى از امام صادق(ع)مىخوانيم:از يكى از دوستان خود سؤال
فرمود،به عقيده تو منظور پروردگار از اين آيه،شمردن چه چيز است؟او در پاسخ عرض
كرد:عدد روزها.امام فرمود:پدران و مادران هم حساب روزهاى عمر فرزندان را دارند،و
لكنّه عدد الانفاس:«منظور شمارش عدد نفسهاست[1]» اين تعبير امام ممكن
است اشاره به تفسير اول يا تفسير دوم و يا هر دو تفسير باشد.به هر حال دقت در
محتواى اين آيه انسان را تكان مىدهد،چرا كه ثابت مىكند همه چيز ما حتى نفسهاى ما
روى حساب و تحت شماره است و بايد روزى پاسخگوى همۀ آنها باشيم.(ج
132/13-133.)
در اصل از مادّۀ«عَدّ»به معنى«شمارش»است.بعضى نيز احتمال
دادهاند كه از«عده» (بر وزن غدّه)به معنى«آماده كردن اموال و ذخيره كردن براى
مشكلات و روز مبادا»است.
بعضى نيز آن را به امساك و نگهدارى تفسير كردهاند،ولى معنى اول از
همه ظاهرتر است.
به هر حال آيۀ مورد بحث ناظر به ثروتاندوزانى است كه مال را
نه به عنوان يك وسيله،بلكه به عنوان يك هدف مىنگرند در جمعآورى آن هيچ قيد و
شرطى قائل نيستند، از حلال و حرام و تجاوز به حقوق ديگران،از طريق شرافتمندانه و
يا طريق پست و رذيلانه آن را جمعآورى مىكنند و آن را تنها نشانۀ عظمت و
شخصيّت مىدانند.
در آيۀ 93 سورۀ نساء به واژۀ«اَعَدَّ»بر مىخوريم
كه آن نيز از«اعداد»به معنى«آماده كردن و مهيّا ساختن»گرفته شده:...وَ أَعَدَّ لَهُ عَذٰاباً
عَظِيماً.«...و عذاب عظيمى براى او