كه كند؛ احكامش را بجا مىآورد- على الأقرب- و بعضى گويند كه: آن نيز حكم كثير الشك دارد، و كثرت سهو مسقط حكم شك نيز مىگردد [1]، لكن اجماع واقع است بر اينكه: اگر فعلى كه فراموش كرده است ركن باشد؛ نمازش باطل است اگر وقتش گذشته باشد، و اگر وقت [2] باقى باشد آن را بجا مىآورد هرچند كه غير ركن باشد، و اگر فعلى باشد كه موجب تدارك باشد- مثل يك سجده و تشهّد بعد از فوت محلّ- بعد از نماز بجا مىآورد [3]، و أحوط بلكه أقوى آن است كه سجدۀ سهو نيز مىكند، و طريق احتياط واضح است.

و دو سجدۀ سهو را به نحوى و شرايطى كه سجود نماز را به عمل مىآورد؛ به عمل آورد، يعنى: با طهارت و ستر عورت و رو به قبله و آرام در سجود و نشستن بعد از سجود اول به آرام دل [4]، و نيّتش را در دل چنين كند به اينكه:

بداند كه دو سجدۀ سهو مىكند- مثلا- از براى شك ميانۀ چهار و پنج در نماز ظهر از براى آنكه واجب است از براى رضاى خدا، و بهتر آن است كه: بعد از نيّت «اللّه اكبر» بگويد، پس به سجود رود و در هر يك از سجدهها بگويد: «بسم اللّه و باللّه و صلّى اللّه على محمّد و آل محمّد»، و بعد از سجدۀ دويم تشهد بخواند به اين طريق: «أشهد أن لا إله إلّا اللّه و أشهد أن محمّدا رسول اللّه، اللّهم صلّ على محمّد و آل محمّد»، پس سلام بگويد به اين نحو: «السلام عليكم و رحمة اللّه و بركاته»، و بهتر آن است كه بعد از سجده اوّل بنشيند و اندك آرام گيرد و از براى سجده دويم نيز تكبير بگويد.

و اگر سجدۀ سهو را فراموش كند، هر وقت كه به خاطرش آيد به عمل

[1] شرح لمعه: 1/ 339، ذكرى الشيعة: 4/ 57.

[2] ه: وقتش.

[3] كشف اللثام: 4/ 421 و 433، مفتاح الكرامه: 3/ 283- 289.

[4] در نسخۀ ج (و نشستن بعد از سجود اوّل به آرام دل) نيامده است.