[13]: حاشيۀ صفحۀ (20) متن كتاب

لكن واجب است بر زن و همچنين شوهر كه سعى كنند در تحصيل غسل- مهما امكن- به تحصيل آب و ديگ و هيمه از براى گرم كردن و امثال اينها، و در جائى كه غسل ممكن باشد نماز به تيمم باطل است و اعاده و قضاى آن واجب است، و در صورت عدم امكان غسل و نبودن آب، يا تعذّر استعمال به سبب خوف به هم رسيدن آزار يا شدت آن، يا دير چاق شدن، يا هلاك نفس محترمى، در اين صورتها تيمم بدل از غسل و همچنين بدل از وضو واجب است و نماز به آن صحيح است، و حكم مرد و زن در همه صور يكى است على المشهور الاظهر.

و بعضى گفتهاند كه: هرگاه به عمد و اختيار خود را جنب كرده باشد بايد غسل كند هرچند كه هلاك شوند [1]، و اين قول ضعيف است و دليلش مأوّل است.

و همچنين حكم روزه هرگاه جماع را در اوّل شب كند و داند كه قبل از صبح غسل از براى ايشان ممكن نخواهد شد كه در اين صورت بايد قبل از صبح تيمم كند و بيدار باشد تا صبح را با تيمم دريابد، مگر آنكه بعد از تيمم بىاختيار ايشان را خواب ربايد و بيدار نشوند تا صبح كه در اين صورت روزۀ ايشان صحيح است على الاشهر الاظهر، و اللّه العالم، منه (رحمه اللّه).

[14]: حاشيۀ صفحۀ (20) متن كتاب

و امّا اگر به دل راضى باشد، پس مشهور آن است كه نيز ضرر ندارد مطلقا، و شيخ شهيد فرموده است كه: به شرطى است كه به زبان نياورد و الّا گناه آن را نيز مىنويسند نظر به جمع ميان آيه شريفه وَ إِنْ تُبْدُوا مٰا فِي أَنْفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحٰاسِبْكُمْ بِهِ اللّٰهُ [2] و حديث

[1] خلاف: 1/ 156 مسألۀ 108، هدايۀ شيخ صدوق: 49، مقنعه: 60.

[2] بقره (2): 284.