أي الطريق و الدين الذي يجب أن يسلك و يتبع «هُدَى اللّٰهِ» و شرعه كائنا عند أيّ فريق كان لا اختصاص له بفرقة دون أخرى فما ثبت أنّه دين اللّه بإظهار الآتي به المدّعي للنبوّة كمحمّد (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) المعجزة و البيّنة على صدقه وجب عليكم أيّها اليهود! اتباعه و إن كان مسبوقا بدين و نبيّ آخر كموسى (عليه السلام) لصحّة النسخ و وقوعه، و الفضل و النبوّة بِيَدِ اللّٰهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشٰاءُ فآتاه الآن محمّدا (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) كما آتاه موسى و غيره من الأنبياء (عليهم السلام)، و اللّه العالم.

سؤال ثس [560]:

مرحوم آخوند در «زاد المعاد» در اعمال نيمۀ شعبان در باب زيارت حضرت امام حسين (عليه السلام) فرموده كه: اقلّ زيارت آن حضرت آن است كه: به بامى يا صحن گشادهاى درآيد و به جانب راست آسمان و به جانب چپ و به بالاى سر نظر كند، پس به انگشت اشاره كند به جانب راست قبله و بگويد: «السلام عليك ...» [1] آيا اين طريقه در همۀ بلاد معتبر است، يا مخصوص اصفهان است، پس در جاهاى ديگر به چه طريق بايد كرد؟

جواب:

در همه جا چنين است مگر در اعتبار جانب راست قبله كردن كه آن مخصوص اكثر عراق است، زيرا كه معتبر قبر آن حضرت است و به آن اشاره بايد كرد، و در اكثر بلاد مشهورۀ عراق چنين اتفاق افتاده كه قبر آن حضرت در يمين قبله واقع شده لكن به تفاوت، پس در اصفهان قبر آن حضرت منحرف است از يمين قبله به پنجاه و سه درجه، و در شيراز به شصت و پنج درجه، و در مشهد مقدس رضوى به شصت و هفت درجه، و در قزوين به سى و دو درجه، و در تبريز منحرف است به سمت يسار قبله به يك درجه، پس معتبر استخراج سمت قبر آن حضرت است به طريق استخراج قبله از ملاحظۀ عرض و طول بلد مطلوب با عرض و طول ارض اقدس كربلاى معلّى، و چون آن در «زيج»

[1] زاد المعاد: 60.