و گويند: نقبا سيصد نفرند و نجبا هفتاد نفر، و ابدال چهل نفر و اخيار هفت نفر و عمد- يعنى: اركان- چهار نفر، و غوث يك نفر است، و مسكن نجبا مصر است، و مسكن ابدال شام است، و اخيار در زمين سياحت مىكنند، و عمد در گوشههاى زمينند، و مسكن غوث مكّه معظّمه است [1].

و در «قاموس» گفته: ابدال هفتاد نفرند، چهل در شام و سى در ساير بلاد [2].

و جزرى در «نهاية» گفته كه: در حديث على (عليه السلام) مذكور است كه: ابدال در شامند و آنها عبارت از أولياء و عبّادند!!! [3].

و اينها همه بر طريقۀ اهل سنّت است، و در روايات شيعه و اقوال ايشان عدد و مكان ابدال تا حال به نظر نرسيده، بلكه مذمّت شام و مصر و اهل آنجا در اخبار شيعه وارد است [4].

سؤال ثط [509]:

چرا اعراب دادهاند تثنيۀ «ذو» و «الذي» و خواهران ايشان را با وجود آنكه مفردات و جموع آنها مبنىاند؟

جواب:

شايد كه چون بعد از وجود دليل اسميّت علّت بنا كه آن افتقار است در مفردات به هم رسيده آنها مبنى گشتند، نظر به آنكه افتقار از خواصّ حروف است و چون تثنيه و جمع از خواصّ اسم است و در فعل و حرف به هم نمىرسد و اصل در اسماء اعراب است، تعارض به هم رسيد در خاصّۀ حرف و خاصّۀ اسم، و ترجيح ندادند اعراب را تا لازم نيايد مزيّت فرع- كه تثنيه و جمع است- بر اصل كه مفرد است، زيرا كه: اعراب اشرف است از بناء، و ترجيح

[1] در مظانّش نيافتيم.

[2] قاموس المحيط: 3/ 344.

[3] نهايۀ ابن اثير: 1/ 107.

[4] بحار الانوار: 57/ 208 حديث 8 و 9، تفسير قمّى: 2/ 268، قرب الاسناد: 375 حديث 1330.